ADHD jest zaburzeniem neurorozwojowym charakteryzującym się nadpobudliwością, impulsywnością i trudnościami w koncentracji. Styl życia, w tym dieta, wpływa na nasilenie objawów. Osoby z ADHD częściej spożywają żywność przetworzoną i wykazują niedobory mikroelementów, takich jak żelazo, magnez, cynk, foliany czy witami- ny D3 i B12. Optymalizacja stanu odżywienia, oparta na indywidualnej ocenie stanu biochemicznego, może wspierać funkcjonowanie układu nerwowego i efektywność terapii.
Dział: Suplementy
Najbardziej aktualne badania wskazują, że błonnik pokarmowy i colostrum bovinum odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jelit i równowagi immunologicznej. Połączenie tych składników może wspierać mikrobiotę jelitową, wzmacniać integralność bariery śluzówkowej oraz modulować odpowiedź zapalną organizmu. Ich synergiczne działanie może znaleźć zastosowanie we wsparciu terapii zaburzeń o podłożu zapalnym, autoimmunologicznym i metabolicznym, a także w profilaktyce infekcji i regeneracji po wysiłku fizycznym. Właściwie dobrane połączenie błonnika i colostrum stanowi nowoczesne, fizjologicznie uzasadnione narzędzie wspomagające funkcjonowanie osi jelitowo-immunologicznej i ogólne zdrowie organizmu.
Mimo że diety roślinne oferują liczne korzyści zdrowotne, to mogą jednocześnie zwiększać ryzyko niedoboru witaminy B12, jako że składnik ten występuje głównie w produktach zwierzęcych. Witamina B12 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz syntezy krwinek, a niedobór może powodować anemię, zaburzenia neurologiczne i powikłania ciąży. Dane z przeglądów systematycznych wskazują na niższe spożycie oraz obniżone poziomy witaminy B12 w surowicy u wegetarian i wegan w porównaniu z osobami wszystkożernymi. Dostępne są różne metody suplementacji, w tym doustna, podjęzykowa i domięśniowa. Profilaktyczna suplementacja jest szczególnie zalecana osobom stosującym diety roślinne, aby uniknąć niekorzystnych skutków zdrowotnych niedoboru.
Ferrytyna jest kluczowym regulatorem homeostazy żelaza, który służy również jako ważne narzędzie diagnostyczne stanu zasobów żelaza w organizmie. Jednak ferrytyna jest również białkiem reagującym w fazie ostrej. Podwyższony poziom ferrytyny jest często spowodowany takimi przyczynami, jak ostry lub przewlekły stan zapalny, przewlekłe nadużywanie alkoholu, choroby wątroby, niewydolność nerek, zespół metaboliczny lub nowotwór złośliwy. W sytuacji obniżenia stężenia ferrytyny u względnie zdrowych osób można założyć, że jest to skutkiem niedoboru żelaza. Spośród dostępnych i popartych badaniami rozwiązań jest wprowadzenie suplementacji żelaza lub laktoferyny.
Kwasy tłuszczowe omega-3, szczególnie EPA i DHA, stanowią kluczowy element profilaktyki i terapii chorób przewlekłych, w tym układu sercowo- -naczyniowego, nerwowego i immunologicznego. Ich rola wykracza poza funkcję energetyczną − są niezbędnymi składnikami błon komórkowych, prekursorami eikozanoidów i mediatorów proresolucyjnych, wpływają na ekspresję genów, integralność błon neuronalnych oraz modulują stan zapalny na poziomie molekularnym. Pomimo licznych dowodów naukowych potwierdzających ich znaczenie, spożycie omega-3 w populacjach europejskich, w tym polskiej, pozostaje zbyt niskie.
Rosnąca w ostatnich latach liczba badań naukowych sugeruje, że stężenia TSH i hormonów tarczycy we krwi wykazują roczne zmiany na obszarach, gdzie wahania temperatur w ciągu roku są duże. Wzrost stężenia TSH we krwi w okresie zimowym w porównaniu z innymi porami roku może skutkować zwiększoną częstością występowania subklinicznej niedoczynności tarczycy. Właściwie zbilansowana dieta oraz suplementacja niedoborowych składników odżywczych odgrywają ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania tarczycy.
Kwas masłowy, należący do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), powstaje w jelicie grubym w wyniku fermentacji niestrawnych polisacharydów i odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy jelitowej. Jego sól – maślan sodu – wykazuje działanie przeciwzapalne, immunomodulujące, przeciwnowotworowe i metaboliczne. W kontekście nieswoistych chorób zapalnych jelit, choroby uchyłkowej, otyłości, cukrzycy typu 2 oraz nowotworów jelita grubego, maślan wspiera integralność bariery jelitowej, redukuje stan zapalny i moduluje mikrobiotę jelitową. Mechanizmy działania obejmują m.in. hamowanie deacetylaz histonowych, aktywację receptorów GPR43 i GPR109A oraz wpływ na ekspresję cytokin. Liczne badania naukowe wskazują na potencjał terapeutyczny maślanu jako uzupełnienia leczenia farmakologicznego oraz elementu interwencji żywieniowej.
Żelazo pełni istotną funkcję w organizmie kobiety, odpowiadając m.in. za transport tlenu do komórek. Jego niedobór może prowadzić do takich objawów, jak zmęczenie, osłabienie, bladość skóry, łamliwe włosy i paznokcie, trudności z koncentracją oraz większa skłonność do infekcji. Do częstych przyczyn niedoboru żelaza należą m.in. obfite miesiączki, zwiększone zapotrzebowanie na żelazo w ciąży, źle zbilansowana dieta lub zaburzenia wchłaniania wynikające z chorób (np. celiakii). W takich przypadkach konieczne jest znalezienie przyczyny niedoboru, zmiana diety oraz wdrożenie suplementacji pod nadzorem specjalisty.
Suplementacja odgrywa istotną rolę w leczeniu ran przewlekłych, stanowiąc ważne wsparcie w procesie regeneracji tkanek. Przewlekłe rany – takie jak odleżyny, owrzodzenia stopy cukrzycowej czy owrzodzenia żylne – często rozwijają się u pacjentów niedożywionych lub z zaburzeniami metabolicznymi, co utrudnia ich gojenie. W artykule przeanalizowano dane z ostatniej dekady, wskazujące na skuteczność preparatów hiperkalorycznych i hiperproteicznych wzbogaconych o kluczowe mikroskładniki, w tym witaminy A, C i E. Wyniki wybranych badań potwierdzają, że tego typu suplementacja może przyspieszać zamykanie ran, poprawiać jakość ziarninowania i skracać czas leczenia.
Selen to pierwiastek śladowy o fundamentalnym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, a jego szczególna rola związana jest z gospodarką hormonalną tarczycy. Związki selenu są integralnymi składnikami selenoprotein, w tym dejodynaz [enzymów odpowiedzialnych za konwersję tyroksyny (T4) do formy aktywnej – trójjodotyroniny (T3)] oraz peroksydazy glutationowej – enzymu o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Niedobór selenu może prowadzić do zaburzeń konwersji hormonów tarczycy, zwiększenia stresu oksydacyjnego w gruczole tarczowym oraz nasilenia procesów autoimmunologicznych [1].
W artykule omówiono rolę kwasów tłuszczowych omega-3 w leczeniu i zapobieganiu otyłości, a także specyfikę ich działania przeciwzapalnego oraz regulującego metabolizm i kontrolę sytości, co w konsekwencji prowadzi do lepszej kontroli masy ciała. Wskazano również specyfikę diety śródziemnomorskiej, bogatej w kwasy omega-3, jako skuteczną w prewencji otyłości i poprawie parametrów zdrowotnych.
Starzenie się organizmu to proces wieloczynnikowy, który obejmuje zarówno uwarunkowania genetyczne, jak i wpływ czynników środowiskowych. Wydłużenie średniej długości życia zwiększa ryzyko chorób przewlekłych, dlatego rośnie zainteresowanie strategiami anti-aging, w tym dietą, probiotykami, postbiotykami i suplementacją. Probiotyki mogą wspierać zdrowe starzenie poprzez odbudowę mikrobioty jelitowej, regulację układu odpornościowego oraz redukcję stanów zapalnych. Postbiotyki, czyli metabolity bakterii probiotycznych, wykazują działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne, a także wspierają funkcje metaboliczne i barierę jelitową. Szczególne znaczenie mają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA) oraz bakteria Akkermansia muciniphila, które wpływają na zdrowie metaboliczne i długowieczność. Suplementy diety, takie jak kwasy tłuszczowe omega-3, koenzym Q10, resweratrol czy spermidyna, mogą opóźniać procesy starzenia poprzez ochronę mitochondriów, redukcję stresu oksydacyjnego i regulację ekspresji genów związanych z długowiecznością. Holistyczne podejście do terapii anti-aging, łączące zdrową dietę, suplementację i modulację mikrobioty jelitowej, może przyczynić się do poprawy jakości życia i ograniczenia ryzyka chorób związanych z wiekiem.