ADHD i mikroskładniki odżywcze – personalizacja suplementacji

Wstęp

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ADHD) to zaburzenie neurorozwojowe, charakteryzujące się utrzymującymi się trudnościami koncentracji uwagi, nadmierną impulsywnością oraz nadaktywnością ruchową. Kryteria diagnostyczne wskazują, że objawy ADHD muszą utrzymywać się przez okres co najmniej sześciu miesięcy oraz występować w co najmniej dwóch różnych środowiskach funkcjonowania (np. w rodzinie, szkole, grupie rówieśniczej lub miejscu pracy) [1]. Nie do końca poznane zostały czynniki etiologiczne ADHD, jednak zaburzenie jest wynikiem interakcji gen–środowisko [2]. 
Podłoże genetyczne wydaje się fundamentalnym komponentem etiologicznym, a poziom dziedziczności ADHD szacowany jest na ok. 70–80%. Coraz większą uwagę poświęca się badaniu mechanizmów epigenetycznych, które mogą pośredniczyć w interakcji pomiędzy czynnikami genetycznymi a środowiskowymi, wpływając tym samym na rozwój, przebieg oraz zróżnicowanie fenotypowe ADHD [2].
Postępowanie terapeutyczne w ADHD powinno mieć charakter kompleksowy i obejmować oddziaływania farmakologiczne, psychoterapeutyczne oraz psychoedukacyjne. Podkreśla się także znaczenie czynników związanych ze stylem życia – w tym aktywności fizycznej, higieny snu oraz sposobu żywienia. Czynniki te są łatwo modyfikowalne i mogą istotnie wpływać na nasilenie bądź utrzymywanie się objawów zaburzenia [1].
W ostatnich latach obserwuje się istotny wzrost częstości rozpoznawania ADHD, a zaburzenie jest coraz częściej diagnozowanie u osób dorosłych. Należy jednak podkreślić, że zgodnie z obowiązującymi klasyfikacjami diagnostycznymi (amerykańską Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM-5 
i europejską International Classification of Diseases: ICD-11) objawy muszą ujawniać się przed 12. rokiem życia, nawet jeśli diagnoza zostaje postawiona dopiero w wieku dorosłym [3]. 
Ze względu na rosnącą rozpoznawalność ADHD oraz jego wpływ na funkcjonowanie w różnych sferach życia, pacjenci poszukują form wsparcia oraz kompleksowych metod, które mogą wzmocnić standardowe oddziaływania terapeutyczne. Coraz większą uwagę zwraca się na strategie samoregulacji, organizacji czasu, treningi funkcji wykonawczych oraz modyfikacje stylu życia, obejmujące m.in. aktywność fizyczną, higienę snu i zrównoważoną dietę [1]. 

Nawyki żywieniowe osób z ADHD

Charakterystyczne dla ADHD objawy mogą istotnie utrudniać funkcjonowanie w wielu sferach życia, co w konsekwencji może wpływać również na styl życia pacjentów, w tym niewłaściwe nawyki żywieniowe. Badania wskazują, że osoby z ADHD częściej spożywają żywność o wysokim stopniu przetworzenia oraz rzadziej produkty roślinne o niskim stopniu przetworzenia w porównaniu z osobami bez tego zaburzenia. Dzieci z ADHD wykazują niższy stopień przestrzegania zasad zdrowego żywienia niż ich rówieśnicy [4]. 
Badania epidemiologiczne wskazują, że dieta bogata w nie...