Choroba afektywna dwubiegunowa (BD) charakteryzuje się epizodami podwyższonego i obniżonego nastroju. Selen (Se) zaangażowany jest w szereg procesów biologicznych, których znaczenie podkreśla się w BD. Osoby z BD mają niższe stężenia Se we krwi w porównaniu z osobami zdrowymi. Brakuje badań klinicznych oceniających suplementa- cję Se w BD, jednak w badaniach modelowych Se odwracał niekorzystne zmiany spowodowane przyjmowaniem stabilizatorów nastroju. Selen wydaje się obiecującym elementem wspomagającym terapię BD.
Autor: Joanna Róg
dr n. med. i n. o zdr.; asystent naukowy I Kliniki Psychiatrii, Psychoterapii i Wczesnej Interwencji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, dietetyk. Ukończyła studia doktoranckie na I Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, uzyskując tytuł dr n. med i n. o zdr. Autorka i recenzentka w czasopismach naukowych. Członek zespołu redakcyjnego czasopisma „Current Problems of Psychiatry”. Koordynator regionalny województwa lubelskiego Fundacji Insulinooporność – zdrowa dieta i zdrowe życie oraz koordynatorka merytoryczna kampanii Jasna Strona Mocy. Zainteresowania naukowe: znaczenie diety i czynników dietetycznych w zaburzeniach psychicznych
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) to zaburzenie neurorozwojowe charakteryzujące się problemami z utrzymaniem uwagi i kontrolą impulsywności oraz nadmierną ruch- liwością. Już w latach 70. XX w. proponowaną formą wspierającą terapię ADHD była modyfikacja sposobu żywienia. W artykule omówiono potencjalne formy dietoterapii pacjentów z zaburzeniem, skupiając się na pojedynczych składnikach pokarmowych i kompleksowych protokołach żywieniowych. Opisano potencjalne bariery i problemy we wdrażaniu diety oraz działania umożliwiające skuteczniejszą modyfikację jadłospisu.
Jadłowstręt psychiczny (AN) powoduje patologiczny spadek masy ciała, a jego powikłania mogą prowadzić do śmierci. Główna forma leczenia zaburzenia to psychoterapia, jednak proponowaną formą terapii jest modulacja składu mikrobioty jelitowej. Badania potwierdzają zmieniony wzorzec ekosystemu jelitowego pacjentów z AN. Zmiany dotyczą liczebności i składu bakterii wpływających na strukturę nabłonka jelitowego, na wykorzystanie energetyczne składników diety oraz na odczuwanie głodu i sytości. Chociaż brakuje badań interwencyjnych potwierdzających skuteczność probiotykoterapii w AN, to zmiany ekosystemu jelitowego pacjentów z jadłowstrętem mogłyby wpłynąć na większy pobór żywności, lepsze wykorzystanie substratów odżywczych, regulację apetytu oraz zmniejszenie dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.
Osteoporoza charakteryzuje się postępującą utratą masy kostnej. Czynnikiem modyfikującym ryzyko pojawienia się schorzenia jest dieta. Do tłuszczów o działaniu prewencyjnym zaliczany jest olej rzepakowy. Wykazuje on zdolność do modulacji procesów zaangażowanych w utratę masy kostnej: zaburzenia równowagi pro/przeciwzapalnej i pro/antyoksydacyjnej organizmu. Tłuszcz ten wpływa na gospodarkę wapnia, głównego budulca kości. Na podstawie dotychczasowych badań trudno jednoznacznie określić optymalną dla zdrowia szkieletu ilość oleju rzepakowego w diecie. Ze względu na protekcyjne działanie w kontekście innych chorób cywilizacyjnych może stanowić on główne źródło tłuszczu.
Psychobiotyki to bakterie probiotyczne oddziałujące na funkcje mózgu. Suplementacja psychobiotyczna poprzez modulacje składu ekosystemu jelit może wpływać na poprawę funkcjonowania mózgu, zapobiega i spowalnia progresję chorób neurodegeneracyjnych. Mechanizmami wyjaśniającymi związek między funkcjami poznawczymi a mikrobiomem jest modulacja równowagi pro/przeciwzapalnej, pro/antyoksydacyjnej organizmu oraz stymulacja syntezy neuroprzekaźników i substancji neuromodulujących. W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat wpływu mikrobiomu jelitowego na funkcje kognitywne, potencjalnych mechanizmów działania oraz aspektów terapeutycznych stosowania psychobiotykoterapii.
