Autor: Klaudia Mikołajczyk

Najbardziej aktualne badania wskazują, że błonnik pokarmowy i colostrum bovinum odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia jelit i równowagi immunologicznej. Połączenie tych składników może wspierać mikrobiotę jelitową, wzmacniać integralność bariery śluzówkowej oraz modulować odpowiedź zapalną organizmu. Ich synergiczne działanie może znaleźć zastosowanie we wsparciu terapii zaburzeń o podłożu zapalnym, autoimmunologicznym i metabolicznym, a także w profilaktyce infekcji i regeneracji po wysiłku fizycznym. Właściwie dobrane połączenie błonnika i colostrum stanowi nowoczesne, fizjologicznie uzasadnione narzędzie wspomagające funkcjonowanie osi jelitowo-immunologicznej i ogólne zdrowie organizmu.

Kwasy tłuszczowe omega-3, szczególnie EPA i DHA, stanowią kluczowy element profilaktyki i terapii chorób przewlekłych, w tym układu sercowo- -naczyniowego, nerwowego i immunologicznego. Ich rola wykracza poza funkcję energetyczną − są niezbędnymi składnikami błon komórkowych, prekursorami eikozanoidów i mediatorów proresolucyjnych, wpływają na ekspresję genów, integralność błon neuronalnych oraz modulują stan zapalny na poziomie molekularnym. Pomimo licznych dowodów naukowych potwierdzających ich znaczenie, spożycie omega-3 w populacjach europejskich, w tym polskiej, pozostaje zbyt niskie.

Przewlekłe zaparcia i ich powikłania proktologiczne, takie jak hemoroidy i szczeliny odbytu, znacząco pogarszają jakość życia. Oprócz standardowej terapii dietetycznej i farmakologicznej stosowanie pochodnych antrachinonowych, wyciągu z kory kasztanowca, oleju rycynowego oraz miejscowej lidokainy może przynosić ulgę objawową. Artykuł omawia mechanizmy działania, wskazania, ograniczenia i bezpieczeństwo stosowania tych środków, podkreślając znaczenie krótkotrwałego stosowania i monitorowania pacjentów.

Zaparcia stanowią istotny problem kliniczny, często przewlekły i uciążliwy, dotykający osoby w różnym wieku i będący wynikiem złożonego oddziaływania czynników dietetycznych, środowiskowych, behawioralnych, metabolicznych i farmakologicznych. W leczeniu zaparć zaleca się podejście etapowe, rozpoczynające się od interwencji niefarmakologicznych, takich jak modyfikacja diety, zwiększenie aktywności fizycznej i nawodnienia, a w razie braku skuteczności – przechodzące do zastosowania łagodnych środków przeczyszczających.

W praktyce dietetycznej oraz medycznej rośnie zapotrzebowanie na rzetelną wiedzę dotyczącą żywieniowych strategii wspierania odporności – zarówno w kontekście profilaktyki populacyjnej, jak i u pacjentów przewlekle chorych czy osób w okresach zwiększonego ryzyka infekcji. Rola dietetyka klinicznego, działającego wspólnie z lekarzem i innymi specjalistami, polega na kompleksowej ocenie stanu zdrowia pacjenta i wdrożeniu zaleceń, które obejmują nie tylko optymalizację podaży składników odżywczych, ale również edukację w zakresie higieny życia, profilaktyki szczepień oraz minimalizacji czynników stresogennych.

Książka Endokrynologia w przypadkach pod redakcją naukową Urszuli Ambroziak i Marka Rosłona (PZWL, 2024) to interesująca propozycja wydawnicza, która odpowiada na rosnące zapotrzebowanie na praktyczne, interdyscyplinarne źródła wiedzy z zakresu endokrynologii. Na tle dostępnych podręczników z tego zakresu publikacja wyróżnia się formą narracyjną i kliniczną użytecznością, wpisując się w nurt edukacji praktycznej – nie tylko objaśnia mechanizmy, ale pokazuje ich zastosowanie w realnych sytuacjach gabinetowych. Jej struktura opiera się na analizie rzeczywistych przypadków klinicznych – od zaburzeń przysadki mózgowej, przez choroby tarczycy, przytarczyc oraz nadnerczy, aż po guzy neuroendokrynne – co czyni publikację szczególnie użyteczną nie tylko dla lekarzy, ale także dla dietetyków klinicznych, którzy coraz częściej współuczestniczą w diagnostyce i terapii pacjentów z chorobami hormonalnymi.

Selen to pierwiastek śladowy o fundamentalnym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, a jego szczególna rola związana jest z gospodarką hormonalną tarczycy. Związki selenu są integralnymi składnikami selenoprotein, w tym dejodynaz [enzymów odpowiedzialnych za konwersję tyroksyny (T4) do formy aktywnej – trójjodotyroniny (T3)] oraz peroksydazy glutationowej – enzymu o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Niedobór selenu może prowadzić do zaburzeń konwersji hormonów tarczycy, zwiększenia stresu oksydacyjnego w gruczole tarczowym oraz nasilenia procesów autoimmunologicznych [1].