Selen a prawidłowa praca tarczycy – znaczenie, mechanizmy, zastosowanie kliniczne

Suplementy

Selen to pierwiastek śladowy o fundamentalnym znaczeniu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, a jego szczególna rola związana jest z gospodarką hormonalną tarczycy. Związki selenu są integralnymi składnikami selenoprotein, w tym dejodynaz [enzymów odpowiedzialnych za konwersję tyroksyny (T4) do formy aktywnej – trójjodotyroniny (T3)] oraz peroksydazy glutationowej – enzymu o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Niedobór selenu może prowadzić do zaburzeń konwersji hormonów tarczycy, zwiększenia stresu oksydacyjnego w gruczole tarczowym oraz nasilenia procesów autoimmunologicznych [1].

Tarczyca charakteryzuje się największym stężeniem selenu na 1 g tkanki w porównaniu do innych narządów. Selenoproteiny, takie jak dejodynazy typu I, II i III, są kluczowe dla metabolizmu hormonów tarczycy. Dejodynazy I i II odpowiadają za aktywację T4 do T3, natomiast typ III katalizuje dezaktywację T3 i T4. Równie ważna jest rola selenu w ochronie tarczycy przed uszkodzeniem oksydacyjnym – nadmiar nadtlenku wodoru, powstający w trakcie jodowania tyreoglobuliny, musi być neutralizowany przez enzymy antyoksydacyjne, m.in. peroksydazy glutationowe (GPx) i tioredoksynowe reduktazy (TrxP) [2]. GPx oraz TrxR neutralizują więc reaktywne formy tlenu (ROS), chroniąc tarczycę przed uszkodzeniem oksydacyjnym, szczególnie w warunkach wzmożonej produkcji hormonów [2].

Selen a autoimmunologiczne choroby tarczycy 

Jednym z najczęstszych wskazań do oceny i ewentualnej suplementacji selenu są choroby autoimmunologiczne tarczycy, zwłaszcza przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto) oraz choroba Gravesa-Basedowa. Selen wpływa na modulację odpowiedzi immunologicznej poprzez redukcję produkcji cytokin prozapalnych (IL-1β, IL-6, TNF-α) oraz promowanie aktywności limfocytów Treg (regulacyjnych), które odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu tolerancji immunologicznej [3]. W chorobie Hashimoto nadmier...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
  • Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
  • Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
  • Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    mgr; dietetyk kliniczny, psycholog; prowadzi centrum gabinetów specjalistycznych - Przestrzeń Balansu, skupiając się na równowadze pomiędzy aspektami fizycznymi, psychicznymi i emocjonalnymi w dążeniu do zdrowia; w codziennej pracy z pacjentami łączy wiedzę dietetyczną i psychologiczną, pomagając im w osiąganiu zamierzonych celów.

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI