Mimo że diety roślinne oferują liczne korzyści zdrowotne, to mogą jednocześnie zwiększać ryzyko niedoboru witaminy B12, jako że składnik ten występuje głównie w produktach zwierzęcych. Witamina B12 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz syntezy krwinek, a niedobór może powodować anemię, zaburzenia neurologiczne i powikłania ciąży. Dane z przeglądów systematycznych wskazują na niższe spożycie oraz obniżone poziomy witaminy B12 w surowicy u wegetarian i wegan w porównaniu z osobami wszystkożernymi. Dostępne są różne metody suplementacji, w tym doustna, podjęzykowa i domięśniowa. Profilaktyczna suplementacja jest szczególnie zalecana osobom stosującym diety roślinne, aby uniknąć niekorzystnych skutków zdrowotnych niedoboru.
Autor: Olga Wojciechowska
MSc Olga Wojciechowska. Doktorantka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, absolwentka Roehampton University w Londynie. Związana z firmą biotechnologiczną genXone, właścicielem badania genetycznego mikrobioty jelitowej NANOBIOME. Dodatkowo, zajmuje się prowadzeniem konsultacji dietetycznych. Zafascynowana mikrobiotą jelitową oraz probiotykami.
Zespół suchego oka to powszechna, wieloczynnikowa choroba oczu, związana z utratą homeostazy filmu łzowego. Do najczęstszych objawów zaliczyć można uczucie suchości oczu, zaczerwienienie, pieczenie oraz uczucie ciała obcego w oku. Dolegliwość cechuje się znacznym rozpowszechnieniem ze względu na liczne czynniki ryzyka. Leczenie zespołu suchego oka obejmuje indywidualnie dobrane środki farmakologiczne, procedury medyczne oraz eliminację czynników pogarszających objawy. Jednakże coraz większe znaczenie przypisuje się również diecie oraz suplementacji, zwłaszcza składnikom o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.
Choroba Parkinsona to jedne z najczęściej występujących zaburzeń neurodegeneracyjnych, objawiające się przede wszystkim spowolnieniem ruchów, drżeniem kończyn, problemami z równowagą i koor- dynacją. Ryzyko choroby zwiększa się wraz z wiekiem, co stanowi poważne wyzwanie dla starzejącego się społeczeństwa. Patofizjologia choroby związana jest przede wszystkim z nieprawidłowym metabolizmem α-synukleiny, stresem oksydacyjnym, stanem zapalnym oraz zaburzeniem pracy mitochondriów. Jednakże badania wskazują, że również mikrobiota jelitowa może przyczyniać się do rozwoju choroby Parkinsona.
Prehabilitacja ma na celu optymalizację stanu zdrowia pacjenta przed zabiegiem medycznym poprzez multidyscyplinarne oraz spersonalizowane podejście. Można ją zdefiniować jako proces opieki, w ramach którego poprawia się zarówno stan fizyczny, jak i stan psychiczny pacjentów, by obniżyć ryzyko powikłań pooperacyjnych i ułatwić powrót do stanu sprzed operacji. Istotnym elementem procesu prehabilitacji jest odpowiednie przygotowanie pacjenta pod względem aktywności fizycznej, zdrowia psychicznego oraz redukcji stresu.
Prehabilitacja ma na celu optymalizację stanu zdrowia pacjenta przed zabiegiem medycznym poprzez wielodyscyplinarne oraz spersonalizowane podejście. Można ją zdefiniować jako proces opieki, w ramach którego poprawia się zarówno stan fizyczny, jak i stan psychiczny pacjentów, w celu obniżenia ryzyka powikłań pooperacyjnych i ułatwienia powrotu do stanu sprzed operacji. Jako że niedożywienie jest istotnym czynnikiem ryzyka związanym z pogorszeniem się wyników pacjenta, kluczowym elementem prehabilitacji jest zadbanie o odpowiednie odżywienie.
Okres wakacji to czas, gdy stan mikrobioty jelitowej może być wystawiony na próbę. Niezdrowa dieta oraz negatywne zmiany stylu życia prowadzić mogą do dysbiozy i zaburzenia funkcji bariery jelitowej. Dlatego konieczne jest odpowiednie przygotowanie się do wakacji oraz dalekich podróży poprzez szczepienia ochronne oraz odpowiednio przygotowaną apteczkę. W trakcie egzotycznych wakacji należy uważać na spożywaną wodę i żywność, a po powrocie zadbać o wsparcie dla drobnoustrojów poprzez odpowiednio skomponowaną dietę, aktywność fizyczną oraz redukcję stresu.
Zespół Sjögrena to choroba autoimmunologiczna, która charakteryzuje się przede wszystkim suchością błon i tkanek, szczególnie w obrębie oczu i ust. Pomimo nieznanej przyczyny tego nieuleczalnego schorzenia istnieją sposoby złagodzenia objawów i poprawy jakości życia chorych. Jednym z nich może być odpowiednia dieta i dodatkowa suplementacja.
Menopauza to trwałe zatrzymanie cyklu miesiączkowego, a w konsekwencji − możliwości prokreacyjnych. Menopauzie towarzyszą zazwyczaj liczne objawy, choć nie u każdej kobiety one występują lub są nasilone. Jednym z nich jest suchość błon śluzowych. Szczególnie rozpowszechniona jest suchość pochwy. Wyniki badań sugerują, że olej z rokitnika może być pomocny w walce z suchością błon śluzowych.
Prawidłowy skład i funkcjonowanie mikrobioty jelitowej mają kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowia człowieka. Dysbioza jelitowa jest uważana za jeden z czynników rozwoju otyłości. U osób otyłych mikrobiota jelitowa charakteryzuje się mniejszą różnorodnością oraz zmienioną proporcją rodzajów i gatunków bakterii. Przypuszcza się, że modyfikacja mikrobioty jelitowej może być przydatnym narzędziem w leczeniu otyłości.
Łuszczyca to przewlekła choroba zapalna o podłożu immunologicznym, która objawia się zazwyczaj w formie zmian skórnych. Na występowanie choroby wpływ mają zarówno czynniki genetyczne, immunologiczne, jak i środowiskowe, w tym dieta. Pomimo braku konkretnego schematu leczenia żywieniowego, odpowiednia modyfikacja diety może wpływać na złagodzenie objawów, lepsze samopoczucie i rzadsze nawroty choroby. W terapii łuszczycy istotne jest również przeciwdziałanie chorobom współistniejącym.
Kwas masłowy to jeden z ważniejszych metabolitów bakterii. W jelicie odpowiada za odżywianie enterocytów, utrzymanie integralności nabłonka oraz tworzenie warstwy śluzowej. Kwas masłowy oraz jego sól sodowa mogą mieć też szereg innych korzyści zdrowotnych, czy też potencjalne zastosowanie terapeutyczne. Oprócz potencjalnych korzyści dla zdrowia jelit, maślan został również zbadany pod kątem jego potencjalnej roli w poprawie funkcji neurologicznych, wsparciu układu odpornościowego i walki ze stanem zapalnym, a także jako środek terapeutyczny w niektórych chorobach. Jednak potrzebne są dalsze badania w celu odkrycia pełnego potencjału terapeutycznego.
Układ immunologiczny człowieka zaczyna się rozwijać już w trakcie życia płodowego. Kształtuje się nieprzerwanie przez dzieciństwo i okres dojrzewania. Mimo obecności układu immunologicznego w momencie narodzin, noworodki i niemowlęta są szczególnie wrażliwe na szkodliwe czynniki świata zewnętrznego. Odporność nabywana jest wraz z biegiem lat dzięki mleku matki, bezpośredniemu kontaktowi z patogenami, szczepionkom oraz podawaniem przeciwciał surowiczych. Jako że mikrobiota jelitowa odgrywa istotną rolę w rozwoju odporności, uważa się, że probiotyki mogą mieć wpływ na odpowiedź immunologiczną organizmu dziecka.