Maślan sodu – kiedy warto rozważyć suplementację?

Suplementy

Kwas masłowy, należący do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), powstaje w jelicie grubym w wyniku fermentacji niestrawnych polisacharydów i odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy jelitowej. Jego sól – maślan sodu – wykazuje działanie przeciwzapalne, immunomodulujące, przeciwnowotworowe i metaboliczne. W kontekście nieswoistych chorób zapalnych jelit, choroby uchyłkowej, otyłości, cukrzycy typu 2 oraz nowotworów jelita grubego, maślan wspiera integralność bariery jelitowej, redukuje stan zapalny i moduluje mikrobiotę jelitową. Mechanizmy działania obejmują m.in. hamowanie deacetylaz histonowych, aktywację receptorów GPR43 i GPR109A oraz wpływ na ekspresję cytokin. Liczne badania naukowe wskazują na potencjał terapeutyczny maślanu jako uzupełnienia leczenia farmakologicznego oraz elementu interwencji żywieniowej.

Wprowadzenie

Kwas masłowy, należący do grupy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (ang. short-chain fatty acids – SCFA), powstaje w okrężnicy w wyniku fermentacji niestrawnych węglowodanów, z udziałem mikrobioty jelitowej. W środowisku jelita grubego ulega on dysocjacji, a w formie zjonizowanej (jako maślan) z łatwością przenika przez błonę komórek nabłonkowych jelita, gdzie odgrywa rolę cennego źródła energii oraz stabilizatora procesów metabolicznych. Związek ten wykazuje właściwości wspomagające proliferację komórek nabłonka jelitowego (kolonocytów) oraz ograniczające ich apoptozę.
Dzięki działaniu przeciwzapalnemu, maślan uczestniczy w modulacji odpowiedzi immunologicznej, wspiera regenerację błony śluzowej jelita oraz ogranicza przenikanie patogenów do krwiobiegu. Ponadto wpływa korzystnie zarówno na skład mikrobioty jelitowej, jak i na perystaltykę przewodu pokarmowego. 
Wskazaniem do wzbogacania diety maślanem sodu są głównie choroby i zaburzenia przebiegające z osłabieniem funkcji regeneracyjnych i obronnych błony śluzowej jelit, w tym m.in. nieswoiste choroby zapalne jelit, choroba uchyłkowa, choroby nowotworowe, otyłość, a nawet zaburzenia gospodarki glukozowo-insulinowej.

Nieswoiste choroby zapalne jelit

Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ) wiążą się z zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej oraz dysfunkcją bariery jelitowej. Jednym z charakterystycznych elementów patogenezy tych schorzeń jest obniżona liczba bakterii jelitowych zdolnych do produkcji maślanu. Kwas masłowy, jako główne źródło energii dla komórek nabłonka okrężnicy, odgrywa również istotną rolę w utrzymaniu integralności bariery jelitowej oraz regulacji odpowiedzi immunologicznej. Z tego względu prowadzone są intensywne badania nad jego potencjalnym zastosowaniem terapeutycznym w NChZJ [8, 23].
Wyniki badań prowadzonych we Włoszech, obejmujące zarówno osoby z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (WZJG), jak i chorobą Leśniowskiego-Crohna (ChL-C), wykazały, że stosowanie doustnych, dojelitowych preparatów kwasu masłowego może przyczyniać się do utrzymania remisji choroby. Mechanizmy...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
  • Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
  • Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
  • Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    dr inż.
    Dietetyk kliniczny oraz nauczyciel akademicki z kilkunastoletnim stażem; absolwentka studiów doktoranckich na Wydziale Żywienia Człowieka Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz studiów podyplomowych Dietetyka w chorobach wewnętrznych i metabolicznych na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI