Kreatyna jest naturalnym związkiem syntetyzowanym z aminokwasów, który odgrywa istotną rolę w dostarczaniu energii do mięśni i mózgu. Badania wykazują, że kreatyna wpływa na plastyczność neuronów oraz dostarcza energii do mózgu. Starzenie się wiąże się ze spadkiem zdolności poznawczych, a suplementacja kreatyną może łagodzić ten proces. W artykule przedstawiono także badania, które sugerują, że suplementacja kreatyną może poprawić funkcje poznawcze u osób starszych, zwłaszcza w obszarach pamięci i przetwarzania poznawczego. Mechanizm poprawy wynika ze zwiększenia rezerwy energii dla mózgu.
Dział: Suplementy
Testosteron utożsamiany jest z męskością, płodnością, dobrostanem psychicznym oraz jakością życia. Kluczowa jest interpretacja poziomów testosteronu zarówno pod kątem norm laboratoryjnych, jak i obrazu klinicznego pacjenta. Dobry jakościowo sen, ruch, prawidłowa masa ciała i unikanie toksyn generujących stan zapalny w organizmie to kluczowe aspekty prawidłowej produkcji testosteronu. Suplementacja, zwłaszcza przy niedoborach kluczowych witamin i minerałów, również może efektywnie wpływać na wyższe poziomy hormonów, jakość życia i dobrostan psychiczny.
Karotenoidy należą do prekursorów witaminy A i są głównym dietetycznym źródłem tej witaminy. To naturalne pigmenty tetraterpenoidowe występujące w owocach i warzywach. Beta-karoten jest najbardziej znanym i najlepiej udokumentowanym z karotenoidów. Kojarzy się najczęściej z dobroczynnym wpływem na skórę, gdyż jest wykorzystywany jako składnik kosmetyków, a także nutrikosmetyków. Beta-karoten jest również zaliczany do nutraceutyków, składników żywności wykazujących pozytywny wpływ na zdrowie.
Wszelkie zaburzenia związane z gospodarką węglowodanową w ciele człowieka, stanowią poważne zagrożenia dla zdrowia. Wśród nich należy wymienić chociażby: stan przedcukrzycowy, cukrzycę, insulinooporność czy neuropatię cukrzycową. By przeciwdziałać tym zagrożeniom, należy skupić się na zapobieganiu i profilaktyce. Naszym sojusznikiem mogą być przede wszystkim odpowiednie wybory żywieniowe. Badania pokazują, że kluczowym jest ograniczenie szeroko pojętej „niezdrowej żywności”, charakteryzującej się wysokim indeksem glikemicznym. Oprócz tego dobre efekty może przynieść przejście na dietę wegetariańską. To właśnie produkty pełnoziarniste, warzywa czy owoce bogate w błonnik odgrywają istotną rolę w diecie antycukrzycowej.
Insulinooporność jest zaburzeniem metabolicznym, które ma istotny wpływ na rozwój cukrzycy typu 2 i innych powikłań metabolicznych. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie wykorzystaniem ziół w potencjalnych terapiach wspomagających leczenie insulinooporności. W artykule omówiono kilka popularnych ziół, które osiągają obiecujące wyniki w tym kontekście. Są to m.in.: zielona herbata, ostropest plamisty, mniszek lekarski, czarnuszka oraz kozieradka.
Witamina B12, również znana jako kobalamina, jest niezbędna dla wielu funkcji organizmu, takich jak produkcja czerwonych krwinek, funkcjonowanie układu nerwowego i metabolizm. Istnieje kilka form witaminy B12, takich jak cyjanokobalamina, metylokobalamina, hydroksykobalamina i adenozylokobalamina. W przypadku niedoboru witaminy B12, należy zidentyfikować przyczynę i zastosować odpowiednią suplementację, uwzględniając biodostępność witaminy B12. Biodostępność zależy od formy suplementu, obecności czynnika wewnętrznego, zdrowia przewodu pokarmowego, stylu życia, interakcji leków i predyspozycji genetycznych. Wybór formy suplementu zależy od indywidualnych potrzeb, uwzględniających preferencje dietetyczne, trudności w połykaniu, specjalne wymagania dla kobiet w ciąży, specyfikę organizmów osób starszych i osób z zaburzeniami wchłaniania.
Zespół policystycznych jajników jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń endokrynologicznych u kobiet, a także główną przyczyną zaburzeń owulacji. Obecnie do rozpoznania PCOS stosuje się kryteria rotterdamskie, które obejmują podwyższone stężenie androgenów (hiperandrogenizm), obraz policystycznych jajników w obrazie USG oraz brak owulacji lub zaburzenia cyklów owulacyjnych. Szacuje się, że zaburzenie może dotyczyć 5–15% kobiet w okresie prokreacyjnym. Wykazano zależność pomiędzy występowaniem nadmiernej masy ciała i insulinooporności a zespołem policystycznych jajników. W procesie leczenia udowodniono korzystne działanie metforminy oraz mio-inozytolu, które uwrażliwiają komórki na działanie insuliny, zmniejszając zjawisko insulinooporności. Mio-inozytol poprzez swoje korzystne działanie poprawia parametry gospodarki lipidowej oraz węglowodanowej, wpływając jednocześnie na poprawę funkcji jajników oraz zwiększenie płodności u kobiet.
Suplementacja DHA w okresie przedkoncepcyjnym ma ogromne znaczenie w odpowiednim funkcjonowaniu łożyska. Stężenie DHA w ciąży stopniowo spada, a spożycie z dietą u wielu osób może nie być wystarczające. DHA ma wpływ nie tylko na rozwój płodu, ale także na zmniejszenie ryzyka przedwczesnego porodu i rozwinięcia się depresji poporodowej.
W świecie nowoczesnej suplementacji, gdy rynek suplementów diety stale rośnie, warto zwracać uwagę na to, co wdrażamy w plany suplementacyjne swoich pacjentów. Odpowiednio dobrana suplementacja może korzystnie działać przy dietoterapii, a także przy farmakoterapii. Nukleotydy dietetyczne oraz laktoferyna to bezpieczne składniki, które z powodzeniem w synergii mogą wspierać leczenie niedokrwistości, zakażeń Helicobacter pylori oraz stanów zapalnych jelit i zaburzeń mikrobioty jelitowej.
Niedokrwistość oznacza stan, który charakteryzuje się spadkiem parametrów morfologicznych układu czerwonokrwinkowego, takich jak: stężenie hemoglobiny, liczba erytrocytów, czy wartość hematokrytu. Najczęstszą przyczyną niedokrwistości na całym świecie jest niedobór żelaza (IDA – Iron Deficiency Anemia), a schorzenie to dotyczy szczególnie dzieci. W ich przypadku negatywne skutki wystąpienia IDA obejmują znacznie gorszy rozwój psychoruchowy, zaburzenia funkcji poznawczych oraz zaburzenia zachowania. Długotrwałe utrzymywanie się niedokrwistości z niedoboru żelaza oraz brak wdrożonego leczenia może wpłynąć nieodwracalnie na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Z tego powodu IDA jest istotnym problemem w pediatrii, któremu należy zapobiegać poprzez jego wykrywanie na wczesnym etapie rozwoju. Wyróżnia się trzy główne przyczyny niedokrwistości z niedoboru żelaza: nadmierne straty żelaza, zwiększone zapotrzebowanie oraz niedostateczne zaopatrzenie w żelazo, w tym niedostateczną podaż żelaza w diecie. W artykule omówiono zasady postępowania dietetycznego w przypadku występowania niedokrwistości z niedoboru żelaza u dzieci.
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) to zaburzenie neurorozwojowe charakteryzujące się problemami z utrzymaniem uwagi i kontrolą impulsywności oraz nadmierną ruch- liwością. Już w latach 70. XX w. proponowaną formą wspierającą terapię ADHD była modyfikacja sposobu żywienia. W artykule omówiono potencjalne formy dietoterapii pacjentów z zaburzeniem, skupiając się na pojedynczych składnikach pokarmowych i kompleksowych protokołach żywieniowych. Opisano potencjalne bariery i problemy we wdrażaniu diety oraz działania umożliwiające skuteczniejszą modyfikację jadłospisu.
Najlepszy wpływ na zdrowie kobiet i płodność ma dieta DASH, która dostarcza wielu ważnych składników, w tym kwas dokozaheksaenowy (DHA). DHA wycisza stany zapalne m.in. w chorobach autoimmunologicznych, które są jednym z głównych powodów zaburzeń płodności. Odgrywa istotną rolę w budowie mózgu i narządu wzroku, dlatego jest niezbędny w czasie ciąży i karmienia piersią. U kobiet w okresie prekoncepcji i ciąży zaleca się wprowadzenie suplementacji.