Istnieje wiele klinicznych przyczyn nadmiaru gazów i wzdęć, w tym: aerofagia, niedrożność światła przewodu pokarmowego, zespoły nietolerancji węglowodanów, choroby przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO), związane z motoryką jelit oraz zaburzenia czynnościowe jelit, w tym zespół jelita drażliwego (ZJN). W miarę możliwości leczenie objawów związanych z gazami jelitowymi powinno być ukierunkowane na poznane defekty patofizjologiczne. Dostępne terapie obejmują zmiany stylu życia, modyfikacje diety (szczególna rola przy leczeniu wzdęć), preparaty enzymatyczne, adsorbenty i środki kojące/łagodzące powierzchnie jelit, zmniejszające napięcie powierzchniowe baniek gazu (np. koloidalny kwas krzemowy), terapie odtwarzające prawidłową mikrobiotę jelitową (np. arabinogalaktan) oraz leki modulujące pasaż jelitowy (niektóre leki prokinetyczne, a także eubiotyk – rifaksymina).
Dział: Układ trawienny i probiotykoterapia
Stwierdzenie, że każdy z nas jest inny i wymaga odmiennego podejścia profilaktycznego czy terapeutycznego jest powszechnie znane. Dążenia w świecie nauki, medycynie i dietetyce mają na celu indywidualne podejście do każdej jednostki. W tym kontekście warto się zastanowić, jakimi możliwościami dysponuje współczesna diagnostyka, aby takie działania urzeczywistnić. Wiemy, że uwarunkowania związane z naszym mikrobiomem z jednej strony umożliwiają utrzymanie zdrowia, prawidłowy przebieg procesów metabolicznych i zapobieganie rozwojowi chorób, a z drugiej strony nieprawidłowości w zakresie mikrobioty mogą być przyczyną ujawniania się różnego rodzaju dysfunkcji. Pytanie zasadnicze, jak optymalnie dopasować dietę i jej suplementację do naszych indywidualnych uwarunkowań?
Nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna, charakteryzują się przewlekłym przebiegiem, często prowadzą do hospitalizacji, niekiedy wymagają operacji. NChZJ przebiegają w różnego typu rzutach (zaostrzenie lub remisja) niezależnie od stosowania określonego postępowania farmakologicznego uzupełnianego leczeniem dietetycznym, które ma łagodzić uwalnianie czynników prozapalnych, a zwiększać uwalnianie czynników antyzapalnych. Dlatego tak ważne jest leczenie kompleksowe z uwzględnieniem indywidualnie dobranego leczenia uzupełniającego (np. leki osłonowe typu kwas krzemowy koloidalny) oraz żywieniowego.
Choroba Hashimoto (HT) jest jedną z najczęstszych chorób tarczycy. Charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym, obecnością autoprzeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (TPO) i tyreoglobulinie (TG), co prowadzi do niedoczynności, a często także zniszczenia tarczycy. Coraz częściej wskazuje się na istnienie osi jelito-mikrobiota-tarczyca. Zaburzona mikrobiota jelitowa poprzez negatywny wpływ na układ odpornościowy i indukcję stanu zapalnego może wpływać na zwiększone ryzyko chorób autoimmunologicznych takich jak HT. Nowe strategie terapeutyczne i prewencyjne w przypadku chorób tarczycy powinny uwzględniać aspekt mikrobioty jelitowej i czynników infekcyjnych w leczeniu tej grupy pacjentów.
Biegunka to zaburzenie trawienne, które objawia się zwiększoną ilością wypróżnień oraz zmienioną konsystencją stolca. W większości przypadków biegunka jest łagodnym, krótkotrwałym stanem, który nie wymaga żadnego leczenia, jednak czasem może być groźna dla zdrowia. Leczenie biegunki polega na niedopuszczeniu do odwodnienia organizmu. Dodatkowo warto stosować probiotyki, które mogą skrócić czas biegunki. Wybierając odpowiedni preparat należy kierować się wytycznymi oraz badaniami naukowymi potwierdzającymi skuteczność danego szczepu w leczeniu biegunki.
Do chorób zapalnych jelit (IBD) zaliczają się: choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Nieswoiste zapalenia jelit (NZJ) rozwijają się na skutek zaburzenia funkcji immunologicznej organizmu i przebiegają z okresami zaostrzeń oraz remisji. Ich etiopatogeneza jest złożona i nie do końca wyjaśniona. W leczeniu stosuje się terapię farmakologiczną, a także wspomaganie dietetyczne oraz dodatkową suplementację.
Psychobiotyki to bakterie probiotyczne oddziałujące na funkcje mózgu. Suplementacja psychobiotyczna poprzez modulacje składu ekosystemu jelit może wpływać na poprawę funkcjonowania mózgu, zapobiega i spowalnia progresję chorób neurodegeneracyjnych. Mechanizmami wyjaśniającymi związek między funkcjami poznawczymi a mikrobiomem jest modulacja równowagi pro/przeciwzapalnej, pro/antyoksydacyjnej organizmu oraz stymulacja syntezy neuroprzekaźników i substancji neuromodulujących. W artykule przedstawiono aktualny stan wiedzy na temat wpływu mikrobiomu jelitowego na funkcje kognitywne, potencjalnych mechanizmów działania oraz aspektów terapeutycznych stosowania psychobiotykoterapii.
Antybiotykoterapia w coraz większym stopniu staje się nieskuteczna w walce z patogenami. Powodem jest oporność drobnoustrojów chorobotwórczych na powszechnie stosowane antybiotyki. Wynika to z wielu czynników, m.in. związanych z rozwojem bakterii chorobotwórczych, oraz z częstego stosowania przez ludzi leków przeciwdrobnoustrojowych. W związku z tym naukowcy dążą do znalezienia skutecznej i bezpiecznej alternatywy dla antybiotyków. Duże zainteresowanie wzbudza potencjalne zastosowanie peptydów przeciwdrobnoustrojowych, bakteriofagów, a także probiotyków. Probiotyki wydają się najbardziej bezpieczną alternatywą, którą w celu minimalizacji stosowania antybiotyków można wybierać w prewencji chorób lub jako dodatek do podstawowej terapii.
Eozynofilowe zapalenie przełyku jest coraz częściej rozpoznawaną przewlekłą chorobą zapalną przełyku. Występuje zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, dając odmienny obraz kliniczny. Charakteryzuje się zapalnym naciekiem ściany przełyku i często współwystępuje z alergiami, nieżytem nosa, astmą czy egzemą. Istnieją 4 zalecane terapie lecznicze o podobnej skuteczności, które z czasem mogą być stosowane wymiennie. Podstawę leczenia stanowi odpowiednia dieta.