Kategoria: Artykuł
Starzenie się organizmu jest zjawiskiem nieodwracalnym, ale jakość życia osób starszych zależy m.in. od diety, która pełni istotną rolę w profilaktyce i minimalizowaniu skutków chorób często postępujących z wiekiem: sarkopenii, osteoporozy, uchyłkowatości jelita grubego i chorób o podłożu zapalnym. Odpowiednio zbilansowana, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym, dieta współdecyduje o zachowaniu dobrej sprawności fizycznej i umysłowej. Ze względu na systematyczny wzrost liczebności seniorów tematy związane z żywieniem osób starszych powinny stać się ważnym punktem w dyskursie o możliwościach jak najdłuższego utrzymania zdrowia.
Osteoporoza charakteryzuje się postępującą utratą masy kostnej. Czynnikiem modyfikującym ryzyko pojawienia się schorzenia jest dieta. Do tłuszczów o działaniu prewencyjnym zaliczany jest olej rzepakowy. Wykazuje on zdolność do modulacji procesów zaangażowanych w utratę masy kostnej: zaburzenia równowagi pro/przeciwzapalnej i pro/antyoksydacyjnej organizmu. Tłuszcz ten wpływa na gospodarkę wapnia, głównego budulca kości. Na podstawie dotychczasowych badań trudno jednoznacznie określić optymalną dla zdrowia szkieletu ilość oleju rzepakowego w diecie. Ze względu na protekcyjne działanie w kontekście innych chorób cywilizacyjnych może stanowić on główne źródło tłuszczu.
Leptyna jest to hormon wytwarzany i wydzielany przez komórki tłuszczowe, podwzgórze, przysadkę mózgową, łożysko, mięśnie poprzecznie prążkowane, nabłonek przewodu pokarmowego oraz sutek. Jej sekrecja jest wprost proporcjonalna do ilości tkanki tłuszczowej. Rolą leptyny jest regulacja bilansu energetycznego. Leptynooporność jest to upośledzona wrażliwość tkanek na leptynę, jest ściśle związana z nadwagą lub otyłością. Charakteryzuje się podwyższonym stężeniem leptyny we krwi oraz nadmierną ekspresją OB w tkance tłuszczowej. Leptynooporność wiąże się z licznymi konsekwencjami zdrowotnymi. Jej leczenie polega głównie na normalizacji masy ciała poprzez aktywność fizyczną oraz ubogotłuszczową i bogatoresztkową dietę redukcyjną.
Mikrobiota człowieka kształtuje się już w życiu płodowym. Proces ten jest najintensywniejszy podczas pierwszych 1000 dni życia. Zależy od czynników takich jak: stan zdrowia matki, rodzaj porodu, karmienia, stosowanych leków oraz od środowiska. Właściwe ukształtowanie mikrobioty wpływa na funkcjonowanie całego organizmu człowieka zarówno w dzieciństwie, jak i w życiu dorosłym. Zastosowanie probiotyków u dzieci stanowi wsparcie kolonizacji jelita, która może być zachwiana przez różne czynniki. Badania w ostatnich latach potwierdziły, że zastosowanie u pacjentów pediatrycznych odpowiedniej probiotykoterapii może okazać się skuteczne w leczeniu ostrego zapalenia żołądka i jelit, w zapobieganiu i łagodzeniu biegunek związanych z antybiotykami, w łagodzeniu kolki niemowlęcej czy też atopii. Najbardziej przebadanymi pod tym kątem i dopuszczonymi do stosowania u dzieci są probiotyki Lactobacillus rhamnosus GG oraz Saccharomyces boulardii.
Menopauza to trwałe zatrzymanie cyklu miesiączkowego, a w konsekwencji – możliwości prokreacyjnych. Czas ten zazwyczaj manifestuje się gamą objawów, choć nie u każdej kobiety one występują lub są nasilone. W związku ze zmianami hormonalnymi zmienia się zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne. Do najczęściej wymienianych należą wapń, witamina D, witaminy antyoksydacyjne – A, C oraz E. Suplementację należy dopasować indywidualnie do potrzeb kobiety.
Według danych WHO w 2021 r. w Polsce na jednego mieszkańca przypadało średnio 11,4 l czystego alkoholu etylowego, co sprawia, że nasz kraj znajduje się w czołówce państw europejskich pod względem spożycia alkoholu. Konsekwencją coraz częściej jest choroba alkoholowa. Osoby przewlekle nadużywające alkoholu często cierpią na niedobory żywieniowe z powodu zmniejszonego spożycia, nieprawidłowego wchłaniania i upośledzonego wykorzystania składników odżywczych. Ponadto alkoholicy mają zwiększone zapotrzebowanie metaboliczne związane z uruchomionymi systemami naprawy tkanek. W niniejszej pracy dokonano przeglądu podstawowych niedoborów składników odżywczych, często spotykanych u alkoholików, oraz wskazano wytyczne dotyczące doustnej terapii zastępczej.
W środowisku pochwy – w odróżnieniu od mikrobioty jelitowej, gdzie czynnikiem warunkującym homoestazę jest znacząca różnorodność drobnoustrojów – kładzie się nacisk na mniejszą różnorodność i zwrócenie uwagi na przewagę bakterii z rodzaju Lactobacillus. Skład mikrobioty pochwy będzie różnił się też w zależności od okresu fizjologicznego i fluktuacji hormonalnych. Strategia mająca na celu poprawę równowagi w mikrobiocie pochwy i zachowanie zdrowia kobiety to zadbanie o higieniczny styl życia, w tym racjonalne nawyki żywieniowe i profilaktykę niedoborów pokarmowych, a także wzbogacenie ekosystemu o bakterie z rodzaju Lactobacillus.
Nieprawidłowe rozpoznanie oraz leczenie przewlekłych dolegliwości jelit mogą przyczynić się do rozwinięcia stanów zapalnych jelit. Ze względu na szereg podobnych objawów z przewodu pokarmowego w przypadku zespołu jelita nadwrażliwego, nieswoistego zapalenia jelit, zespołu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego oraz zespołu jelita przesiąkliwego utrudnione jest postawienie trafnej diagnozy. Szczególnie pomocne w diagnozowaniu stanów zapalnych jelit jest oznaczanie biomarkerów z kału.
Zapalenie błony śluzowej zbiornika jelitowego (ang. pouchitis) jest najczęstszym powikłaniem występującym wśród pacjentów poddawanych zabiegom proktokolektomii odtwórczej. Choć etiologia zapalenia nie jest nadal dokładnie poznana, ogromną rolę w leczeniu przypisuje się mikrobiocie jelitowej. Na podstawie licznych badań szeroko potwierdzona została zasadność stosowania probiotyków jako złożonych preparatów, podawanych w wysokich dawkach, w zapobieganiu wystąpieniu i nawrotom zapalenia zbiornika jelitowego. Udowodniono również ich skuteczność w leczeniu łagodnej postaci zapalenia zbiornika jelitowego jako terapię podtrzymującą po indukcji antybiotykami.