Kategoria: Artykuł

Choroba Alzheimera jest postępującą, nieodwracalną chorobą neurozwyrodnieniową z nieustalonym mechanizmem patofizjologicznym i brakiem leczenia. Diagnostyka opiera się na testach oceniających zdolności kognitywne oraz na badaniach obrazowych i badaniach markerów w płynie mózgowo-rdzeniowym i w surowicy krwi. Dieta może mieć korzystny wpływ na organizm człowieka. Dobre wzorce żywieniowe zapobiegają neurodegeneracji, obniżając stres oksydacyjny i stany zapalne. Polecane są: dieta śródziemnomorska, dieta DASH i MIND.

Niedobór magnezu i chroniczne pobudzenie reakcji stresowej to dwa stany dotykające coraz większą część populacji. Aktualnie wielu badaczy tych zaburzeń sugeruje występowanie między nimi zależności, a nawet wskazuje, że tworzą one błędne koło. Reakcja stresowa przyczynia się do zwiększonej utraty magnezu z moczem, co z czasem może spowodować jego niedobór. Natomiast niedostateczne stężenie magnezu nasila reakcję stresową. Ma to określone konsekwencje zdrowotne, czyli m.in. zwiększone ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia lub depresji. Rozwiązaniem w tej sytuacji wydaje się modyfikacja diety w celu zwiększenia podaży magnezu i wyrównania jego niedoboru oraz zadbanie o higienę życia, aby ograniczyć poziom odczuwanego stresu.

Nieodzownym elementem postępowania terapeutycznego w chorobach przewodu pokarmowego jest odpowiednie żywienie dopasowane do okresu choroby i jej postaci. Jak wskazują doniesienia, celowana probiotykoterapia może stanowić uzupełnienie standardowego leczenia i w sposób istotny wpływać na łagodzenie objawów związanych z chorobą. W przebiegu IBS, oprócz odpowiedniego postępowania dietetycznego (racjonalizacja żywienia np. wg standardów NICE, możliwość wdrożenia protokołu low FODMAP), zastosowanie konkretnych szczepów probiotycznych wpływa na łagodzenie objawów choroby. U pacjentów z IBD w porównaniu z osobami zdrowymi obserwuje się zmieniony skład bakterii w obrębie jelit, dlatego strategie mające na celu oddziaływanie na mikrobiotę wydają się uzasadnione.

Bakterie w jelitach mają ścisły kontakt ze strukturami naszego organizmu. Tak bliski kontakt z bakteriami musi być regulowany, stąd mechanizmy utrzymujące symbiozę. Dopiero to zapewnia korzyści organizmowi. W badaniach dotyczących alergii probiotyki są uważane za skuteczne, jeśli mogą przywrócić równowagę pomiędzy Th1/Th2. Immunomodulacyjne działanie przypisuje się głównie regulacji uwalniania cytokin, w tym interleukin (IL), czynników martwicy nowotworów (TNF), interferonów (IFN), transformującego czynnika wzrostu (TGF) i chemokin z komórek odpornościowych.

Jadłowstręt psychiczny (AN) powoduje patologiczny spadek masy ciała, a jego powikłania mogą prowadzić do śmierci. Główna forma leczenia zaburzenia to psychoterapia, jednak proponowaną formą terapii jest modulacja składu mikrobioty jelitowej. Badania potwierdzają zmieniony wzorzec ekosystemu jelitowego pacjentów z AN. Zmiany dotyczą liczebności i składu bakterii wpływających na strukturę nabłonka jelitowego, na wykorzystanie energetyczne składników diety oraz na odczuwanie głodu i sytości. Chociaż brakuje badań interwencyjnych potwierdzających skuteczność probiotykoterapii w AN, to zmiany ekosystemu jelitowego pacjentów z jadłowstrętem mogłyby wpłynąć na większy pobór żywności, lepsze wykorzystanie substratów odżywczych, regulację apetytu oraz zmniejszenie dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

Laktoza jest głównym węglowodanem obecnym w mleku ludzkim i ssaków, wymaga hydrolizy enzymatycznej przez laktazę do D-glukozy i D-galaktozy, zanim będzie mogła zostać wchłonięta przez organizm. Często poziom laktazy obniża się po wyeliminowaniu z diety pokarmów zawierających laktozę (brak laktazy). Brak aktywności laktazy dotyka około 70% światowej populacji i jest fizjologiczną podstawą pierwotnej nietolerancji laktozy. Zachowanie braku aktywności laktazy poza okresem niemowlęcym jest związane z kilkoma polimorfizmami pojedynczego nukleotydu w regionie promotora genu laktazy na chromosomie 2. Pierwotna nietolerancja laktozy na ogół nie objawia się klinicznie przed 5 rokiem życia a u małych dzieci jest zwykle spowodowane chorobami jelit, takimi jak wirusowe zapalenie żołądka i jelit, lamblioza, enteropatie, celiakia lub choroba Leśniowskiego-Crohna. Cały czas trwają dyskusje na temat różnic pomiędzy nietolerancją laktozy a alergią na mleko krowie, co nadal prowadzi do błędów w diagnozowaniu i niewłaściwego postępowania dietetycznego. Ponadto postrzegana nietolerancja laktozy może powodować niepotrzebne ograniczanie mleka i niekorzystne skutki żywieniowe. Leczenie nietolerancji laktozy powinno polegać na ograniczeniu, ale nie całkowitym weliminowaniu żywności zawierającej laktozę.

Do nieswoistych chorób zapalnych jelit (NChZJ) należą głównie choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) i wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG). Są to przewlekłe choroby przewodu pokarmowego o nieznanej etiologii, które przebiegają z okresami zaostrzeń i remisji. Cel główny leczenia NChZJ to wyindukowanie i utrzymanie remisji klinicznej. W terapii NChZJ stosuje się leczenie farmakologiczne, chirurgiczne oraz żywieniowe. Według wytycznych European Society for Clinical Nutrition and Metabolism wyłączne żywienie dojelitowe to pierwsza linia leczenia dzieci i młodzieży z aktywną postacią ChLC. U pozostałych pacjentów z NChZJ postępowanie żywieniowe stanowi wspomaganie terapii podstawowej (farmakoterapii).

W profilaktyce cukrzycy typu 2 istotną rolę odgrywa dbanie o prawidłową masę ciała, aktywność fizyczną oraz przestrzeganie zasad zdrowej diety, której struktura odpowiada diecie śródziemnomorskiej. Wyniki badania Finnish Diabetes Prevention Study wskazują, że redukcja masy ciała i całkowitego spożycia tłuszczu oraz zwiększenie spożycia błonnika pokarmowego i aktywności fizycznej, może zredukować ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2.