Choroby układu sercowo-naczyniowego są jedną z głównych przyczyn zgonów na całym świecie. Za ich rozwój w większości odpowiedzialne są czynniki środowiskowe, podlegające modyfikacji, w tym także mikrobiota jelit. Według doniesień naukowych mikrobiota jelit wpływa na pracę układu krążenia poprzez wiele mechanizmów, przede wszystkim wytwarzanie metabolitów. Wpływ mikrobioty jelit na układ sercowo-naczyniowy może być zarówno dobry, jak i zły. To, czy mikrobiota będzie stanowiła czynnik prewencyjny w chorobach układu krążenia, czy też czynnik ryzyka występowania takich chorób, zależy od składu mikroorganizmów jelitowych. W związku z tym, aby zapewnić równowagę mikrobioty jelit, a tym samym wpłynąć na zdrowie układu sercowo naczyniowego coraz częściej rozważa się zastosowanie odpowiednich pro- i prebiotyków.
Autor: Anna Szcześniak
mgr; absolwentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu na kierunku dietetyka; dietetyk Instytutu Mikroekologii w Poznaniu, specjalizuje się w układaniu diet eliminacyjno-rotacyjnych; w swojej praktyce wykorzystuje wiedzę z zakresu wpływu mikrobioty jelit na organizm człowieka; interesuje się także wpływem diety na choroby cywilizacyjne, w szczególności choroby układu sercowo-naczyniowego; edukację żywieniową pacjenta traktuje jako kluczowy element opieki dietetycznej
Mikrobiota człowieka kształtuje się już w życiu płodowym. Proces ten jest najintensywniejszy podczas pierwszych 1000 dni życia. Zależy od czynników takich jak: stan zdrowia matki, rodzaj porodu, karmienia, stosowanych leków oraz od środowiska. Właściwe ukształtowanie mikrobioty wpływa na funkcjonowanie całego organizmu człowieka zarówno w dzieciństwie, jak i w życiu dorosłym. Zastosowanie probiotyków u dzieci stanowi wsparcie kolonizacji jelita, która może być zachwiana przez różne czynniki. Badania w ostatnich latach potwierdziły, że zastosowanie u pacjentów pediatrycznych odpowiedniej probiotykoterapii może okazać się skuteczne w leczeniu ostrego zapalenia żołądka i jelit, w zapobieganiu i łagodzeniu biegunek związanych z antybiotykami, w łagodzeniu kolki niemowlęcej czy też atopii. Najbardziej przebadanymi pod tym kątem i dopuszczonymi do stosowania u dzieci są probiotyki Lactobacillus rhamnosus GG oraz Saccharomyces boulardii.
Antybiotykoterapia w coraz większym stopniu staje się nieskuteczna w walce z patogenami. Powodem jest oporność drobnoustrojów chorobotwórczych na powszechnie stosowane antybiotyki. Wynika to z wielu czynników, m.in. związanych z rozwojem bakterii chorobotwórczych, oraz z częstego stosowania przez ludzi leków przeciwdrobnoustrojowych. W związku z tym naukowcy dążą do znalezienia skutecznej i bezpiecznej alternatywy dla antybiotyków. Duże zainteresowanie wzbudza potencjalne zastosowanie peptydów przeciwdrobnoustrojowych, bakteriofagów, a także probiotyków. Probiotyki wydają się najbardziej bezpieczną alternatywą, którą w celu minimalizacji stosowania antybiotyków można wybierać w prewencji chorób lub jako dodatek do podstawowej terapii.
Mikrobiota jelit pełni ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu człowieka. Brak równowagi w składzie mikrobioty, a także zmniejszona różnorodność powiązana jest z jednostkami chorobowymi, takimi jak nieswoiste zapalenie jelit, cukrzyca typu 1, celiakia, a także otyłość. Otyłość jest poważnym problemem, który dotyczy 39% dorosłych osób na świecie. Mikrobiota jelit jest coraz częściej badana jako czynnik wpływający na zdrowie metaboliczne, jak i otyłość. Przeprowadzono wiele badań, które pokazały, że probiotykoterapia poprzez przywrócenie równowagi mikrobioty jelitowej może stanowić wsparcie terapii chorób metabolicznych, a tym samym wpływać na obniżenie masy ciała. Dotychczasowe wyniki jednak nie dają dostatecznej wiedzy pozwalającej stworzyć konkretne zalecenia probiotykoterapii, która mogłaby być wykorzystana w terapii otyłości.
Witamina D ma ogromne znaczenie w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka, w tym układu odpornościowego. Niedobór witaminy D w organizmie może przyczynić się do zwiększenia ryzyka wystąpienia ostrych infekcji dróg oddechowych, zapalenia płuc, a także COVID-19. Z tego względu ważne jest odpowiednie zaopatrywanie organizmu w witaminę D poprzez nasłonecznianie skóry, dietę bogatą w jej źródła, a także przez suplementację. Suplementacja powinna być dostosowana do aktualnego stężenia witaminy D w surowicy krwi. Pozwala to osiągnąć optymalną zawartość witaminy D w organizmie, a w konsekwencji zmniejszyć ryzyko zachorowania na infekcje górnych oraz dolnych dróg oddechowych.
W okresie jesienno-zimowym, kiedy organizm ludzki najbardziej narażony jest na infekcje, warto wesprzeć odporność. Układ immunologiczny jest złożonym systemem, który podlega modulacjom przez wiele czynników. We wsparciu budowania odporności należy wziąć pod uwagę trzy podstawowe czynniki, których działanie udowodniono naukowo. To odpowiednia podaż witamin i składników mineralnych, zastosowanie probiotykoterapii oraz umiarkowana aktywność fizyczna.