Regularne spożywanie oleju rzepakowego normalizuje parametry profilu lipidowego, w tym cholesterol całkowity, cholesterol frakcji LDL, trójglicerydy oraz cholesterol nie-HDL. Jednocześnie spożywanie oleju rzepakowego nie przyczynia się znacząco do zwiększenia stężenia cholesterolu frakcji HDL. Za powyższe właściwości odpowiada zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym jednonienasyconych i wielonienasyconych. Dużą rolę w zmniejszaniu dyslipidemii odgrywają również związki bioaktywne.
Zespół jelita nadwrażliwego (IBS) to zaburzenie żołądkowo-jelitowe charakteryzujące się przewlekłym bólem brzucha, dyskomfortem i dolegliwościami jelitowymi. Dla niektórych chorych może stanowić barierę zniechęcającą chociażby do wakacyjnych podróży z obawy o nieoczekiwane pojawienie się objawów. Zmiana nawyków żywieniowych i dieta low FODMAP to istotny model leczenia. Na patogenezę IBS wpływają zaburzenia w składzie mikrobioty jelitowej, a więc pośrednio także dieta.
Chrom jest ważnym składnikiem odżywczym, którego rola w regulacji stężenia glukozy we krwi i kontroli masy ciała jest coraz bardziej doceniana. Badania nad chromem i jego wpływem na cukrzycę trwają od dawna, a suplementy diety zawierające chrom są bardzo popularne w profilaktyce cukrzycy i w regulacji masy ciała. Suplementacja diety chromem może być korzystna dla osób z cukrzycą typu 2 i insulinoopornością, jednak jego wpływ na skład ciała wymaga przeprowadzenia kolejnych badań.
Zdrowe jelita stanowią fundament ogólnego stanu zdrowia człowieka. Jelita nie tylko pełnią kluczową funkcję w trawieniu pokarmu, ale również w produkcji ważnych hormonów, oczyszczaniu organizmu z toksyn oraz we wsparciu układu immunologicznego. Maślan sodu i nukleotydy dietetyczne to agenci specjalni. W ostatnich latach te substancje przyciągnęły uwagę naukowców dzięki swoim potencjalnym korzyściom dla zdrowia jelit. W niniejszym artykule przyjrzymy się mechanizmom ich działania oraz perspektywom terapeutycznym.
Składniki bioaktywne odgrywają ważną rolę w zwalczaniu przewlekłego stanu zapalnego w organizmie. Dowiedziono, że odpowiednie poziomy selenu są znaczące dla odporności i modelowana nadmiernych odpowiedzi immunologicznych czy przewlekłego stanu zapalnego. Wykazano, że większym czynnikiem ryzyka jest stan zapalny organizmu niż wysoki cholesterol u pacjentów. Niedobór selenu może negatywnie wpływać na liczne procesy, np.: uniemożliwia prawidłowe przemiany hormonów tarczycy, może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, chorób nowotworowych, uszkodzenia mięśni. Dostateczne spożycie selenu może wpływać na funkcjonowanie komórek odpornościowych, a tym samym kształtować niektóre rodzaje stanów zapalnych i odporności.
Coraz więcej pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi zdaje sobie sprawę z roli prawidłowego żywienia w leczeniu schorzeń układu nerwowego i korzysta z porad dietetycznych. Nauka potwierdza niepodważalną rolę sposobu żywienia i wpływu poszczególnych składników diety w prewencji oraz spowolnieniu tempa rozwoju takich chorób neurodegeneracyjnych, jak choroba Parkinsona czy Alzheimera, które dotyczą przede wszystkim osób po 65. r.ż. Tymczasem pojawiają się doniesienia dotyczące zaleceń żywieniowych i suplementacji w neurologicznych chorobach zawodowych ujawniających się już po 40. r.ż. Do najczęstszych problemów należą zespół cieśni nadgarstka i przewlekłe nieswoiste bóle pleców. Niezbędne w leczeniu tych schorzeń jest zastosowanie diety przeciwzapalnej oraz odpowiednich dawek suplementacji kwasów omega-3, kwasu GLA, witamin z grupy B oraz przeciwutleniaczy. Wśród antyoksydantów o najsilniejszym działaniu wskazuje się honokiol.
Znaczenie neurologicznych chorób zawodowych w ostatnich latach wzrasta. Już w latach 2003-2008 obserwowało się zwiększenie liczby orzeczeń przewlekłych chorób zawodowych obwodowego układu nerwowego aż o 79,8%, przy jednoczesnym zmniejszeniu liczby stwierdzonych chorób zawodowych ogółem o 18,8% [1]. Do najczęstszych schorzeń z tej grupy zalicza się zespół cieśni nadgarstka (głównie wśród kobiet), a także przewlekłe nieswoiste bóle krzyża. Rolą dietetyka podczas konsultacji jest dokładne przeprowadzenie wywiadu zdrowotnego, gdyż bardzo często pacjent zgłasza się z innego powodu, a dietetyk może zwrócić uwagę na konieczność stosowania odpowiedniej diety i suplementacji w przypadku występowania neurologicznych schorzeń zawodowych.
Artykuł Mleko A2A2 a zdrowie jelit przedstawia wpływ konsumpcji mleka z β-kazeiną A2 na jelita. W wielu badaniach naukowych wykazano, iż spożywanie mleka A2A2 zapobiega stanom zapalnym żołądkowo-jelitowym, co objawia się m.in. skróceniem czasu przejścia przez przewód pokarmowy, wzrostem zawartości krótkołańcuchowych nasyconych kwasów tłuszczowych w kale, zmniejszoną proporcją wzdęć brzucha i wypróżnień, zmniejszoną częstotliwością wypróżnień czy poprawą funkcji poznawczych. Ponadto, spożywanie mleka z β-kazeiną A2 poprawia morfologię błony śluzowej jelita, zwiększając liczbę drobnoustrojów jelitowych (np. Bifidobacterium spp.), które mają kluczowy wpływ na utrzymanie prawidłowej homeostazy w jelitach. Konsumpcja mleka A2A2 może także przeciwdziałać bądź opóźniać starzenie jelit, wpływać na układ odpornościowy człowieka, zmniejszać ryzyko chorób związanych ze stresem oksydacyjnym oraz chorób układu pokarmowego, jak np. zespół jelita nadwrażliwego czy zapalenie jelita grubego.
Proces zapalny jest naturalnym mechanizmem umożliwiającym zwalczanie infekcji i redukcję wpływu czynników uszkadzających. Jest on korzystny, kiedy trwa krótko i zanika po usunięciu patogenu. Jednak przewlekły proces zapalny przebiegający w organizmie może predysponować do rozwoju innych chorób. Z perspektywy żywieniowej szczególnie istotne wydaje się zachowanie równowagi między mediatorami prozapalnymi a wygaszającymi proces zapalny, m.in. poprzez dobór żywności obdarzonej komponentą immunologiczną. Takim produktem może być olej rzepakowy, będący źródłem składników o działaniu przeciwzapalnym, a także wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, dzięki czemu wykazuje właściwości przeciwzapalne ograniczające występowanie stresu oksydacyjnego, a tym samym stanu zapalnego w organizmie.
Pacjent, który liczy wymienniki węglowodanowe, może zachować elastyczny i zróżnicowany schemat żywienia pod względem ilości węglowodanów w posiłkach. Wyliczoną ilość wymienników węglowodanowych należy przeliczyć na dawkę insuliny poposiłkowej za pomocą przeliczników dobranych indywidualnie do posiłku. Zalecenia dietetyczne dla pacjentów z cukrzycą w dużej mierze pokrywają się z zaleceniami dietetycznymi dla zdrowych osób dorosłych.
O właściwościach oleju rzepakowego jako żywności funkcjonalnej decydują związki bioaktywne w nim zawarte, zwłaszcza nienasycone kwasy tłuszczowe oraz substancje o potencjale antyoksydacyjnym. Olej ten posiada zdolność do ograniczania chorób o podłożu prooksydacyjnym oraz zapalnym, a zatem neurodegeneracyjnych oraz nowotworowych. Ponadto charakteryzuje się udokumentowanym pozytywnym działaniem w kontekście zaburzeń metabolicznych. Warto więc, aby olej rzepakowy stanowił element codziennej zróżnicowanej diety.
