Dyslipidemia, definiowana jako nieprawidłowy poziom lipidów we krwi, jest jednym z kluczowych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych (ang. cardiovascular diseases – CVD), m.in. miażdżycy, zawału serca oraz udaru mózgu. Nowe wytyczne wprowadzają istotne zmiany w diagnostyce, leczeniu oraz strategiach prewencji, które mają na celu zmniejszenie ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych u naszych pacjentów.
Dział: Postępowanie w jednostkach chorobowych
Zaparcia stanowią istotny problem kliniczny, często przewlekły i uciążliwy, dotykający osoby w różnym wieku i będący wynikiem złożonego oddziaływania czynników dietetycznych, środowiskowych, behawioralnych, metabolicznych i farmakologicznych. W leczeniu zaparć zaleca się podejście etapowe, rozpoczynające się od interwencji niefarmakologicznych, takich jak modyfikacja diety, zwiększenie aktywności fizycznej i nawodnienia, a w razie braku skuteczności – przechodzące do zastosowania łagodnych środków przeczyszczających.
Zespół metaboliczny to złożony stan kliniczny, w którego leczeniu dieta i suplementacja odgrywają zasadniczą rolę. Artykuł omawia skuteczność diet śródziemnomorskiej i DASH, zwracając uwagę na korzyści płynące z ich stosowania w kontekście poprawy profilu lipidowego, kontroli glikemii i ciśnienia tętniczego. Przedstawiono kluczowe składniki odżywcze oraz nutraceutyki, które mogą wspierać terapię, w tym błonnik, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, chrom, kwasy tłuszczowe omega-3 i bioaktywne związki roślinne (berberyna, cynamon, polifenole). Podkreślono również znaczenie indywidualnej edukacji żywieniowej oraz konieczność ostrożnego podejścia do suplementacji.
Zakażenie Helicobacter pylori jest jednym z najczęstszych zakażeń przewodu pokarmowego na świecie. Dane z Europejskiego Rejestru Leczenia H. pylori (ang. European Registry on the Management of Helicobacter pylori Infection – Hp-EuReg) z lat 2013–2025 dostarczają unikalnych informacji o skuteczności i bezpieczeństwie stosowanych terapii eradykacyjnych w warunkach codziennej praktyki lekarskiej. W artykule omówiono rolę i znaczenie Hp-EuReg, aktualne strategie terapeutyczne, opracowane na podstawie danych zebranych w Hp-EuReg, ze szczególnym uwzględnieniem terapii poczwórnej zawierającej bizmut (BQT), przestrzegania zaleceń, oporności bakterii na antybiotyki, stosowania probiotyków oraz efektywności leczenia eradykacyjnego w różnych grupach pacjentów. Przedstawiono także rekomendacje dotyczące optymalizacji leczenia i kierunki dalszych badań.
Zespół suchego oka to powszechna, wieloczynnikowa choroba oczu, związana z utratą homeostazy filmu łzowego. Do najczęstszych objawów zaliczyć można uczucie suchości oczu, zaczerwienienie, pieczenie oraz uczucie ciała obcego w oku. Dolegliwość cechuje się znacznym rozpowszechnieniem ze względu na liczne czynniki ryzyka. Leczenie zespołu suchego oka obejmuje indywidualnie dobrane środki farmakologiczne, procedury medyczne oraz eliminację czynników pogarszających objawy. Jednakże coraz większe znaczenie przypisuje się również diecie oraz suplementacji, zwłaszcza składnikom o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.
Zaburzenia lipidowe, takie jak hipercholesterolemia czy hipertriglicerydemia, stanowią istotny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Mimo dostępności terapii farmakologicznych skuteczność leczenia i jego tolerancja u pacjentów pozostają ograniczone. Dlatego coraz częściej w badaniach naukowych pojawia się temat potencjału składników fitoterapii i suplementacji w poprawie parametrów lipidowych. W szczególności analizowane są korzyści ze stosowania flawonoidów z bergamoty, steroli i stanoli roślinnych, fermentowanego czerwonego ryżu, glukomannanu oraz ekstraktu z zielonej herbaty. Związki te wykazują działanie obniżające poziom LDL-C, cholesterolu całkowitego i triglicerydów, poprawiają funkcję śródbłonka oraz mogą stanowić cenne uzupełnienie klasycznej terapii lub alternatywę u pacjentów z nietolerancją statyn.
Choroba afektywna dwubiegunowa (BD) charakteryzuje się epizodami podwyższonego i obniżonego nastroju. Selen (Se) zaangażowany jest w szereg procesów biologicznych, których znaczenie podkreśla się w BD. Osoby z BD mają niższe stężenia Se we krwi w porównaniu z osobami zdrowymi. Brakuje badań klinicznych oceniających suplementa- cję Se w BD, jednak w badaniach modelowych Se odwracał niekorzystne zmiany spowodowane przyjmowaniem stabilizatorów nastroju. Selen wydaje się obiecującym elementem wspomagającym terapię BD.
Lipoedema to przewlekła choroba charakteryzująca się nieprawidłowym, nadmiernym rozrostem tkanki tłuszczowej o cechach oporności metabolicznej i tendencji do przewlekłego zapalenia w obrębie kończyn dolnych (bez zajęcia stóp) oraz u części pacjentek także ramion, bez zajęcia dłoni. Tkanki te zdają się być oporne na tradycyjne strategie odchudzające, polegające na utrzymywaniu deficytu kalorycznego. Kobiety cierpiące na tą chorobę mierzą się nie tylko z problemem estetycznym, ale również przewlekłą bolesnością i dodatkową skłonnością do powstawania obrzęków limfatycznych. Od 2020 r. na całym świecie trwają intensywne badania nad skutecznością diety ketogenicznej w lipoedemie. W artykule omówiono rolę tej strategii żywieniowej w redukcji lipoedemy, wspomaganiu procesów lipolizy opornych tkanek oraz zmniejszaniu przewlekłego stanu zapalnego, który jest często powiązany z nasiloną symptomatologią.
U kobiet hiperandrogenizm objawia się m.in. nadmiernym owłosieniem (hirsutyzmem), trądzikiem, wzmożonym wydzielaniem sebum oraz łysieniem androgenowym. Może także prowadzić do problemów z płodnością. Pod względem parametrów laboratoryjnych cechuje się podwyższonym stężeniem testosteronu, zwiększonym indeksem wolnych androgenów (FAI), a także wyższym poziomem androgenów produkowanych przez nadnercza. Dietoterapia nakierowana na zwiększenie wrażliwości na insulinę, redukcję nadmiernej masy ciała oraz dbanie o regularną aktywność fizyczną mogą realnie wpłynąć na poprawę parametrów związanych z hipernadrogenizmem u kobiet. Kolejnym skutecznym narzędziem jest suplementacja dobrana pod kątem wsparcia insulinowrażliwości, działania antyoksydacyjnego i dostarczenia witamin, takich jak kwas foliowy, witamina D czy biotyna.
Endometrioza i choroba Hashimoto to schorzenia o wysokiej częstości występowania u kobiet, których wspólnym mianownikiem są zaburzenia hormonalne i immunologiczne. Patogeneza obu chorób obejmuje m.in. wpływ estrogenów, aktywację limfocytów Th17 oraz podwyższone stężenia cytokin prozapalnych, takich jak IL-6 czy TNF-α. Narastające dowody naukowe wskazują na ich częste współwystępowanie, co podkreśla konieczność zintegrowanego podejścia terapeutycznego, uwzględniającego zarówno aspekty endokrynologiczne, ginekologiczne, jak i immunologiczne.
Mitochondria to niewielkie organelle komórkowe, które odpowiadają za wytwarzanie energii ze składników odżywczych oraz metabolizm energetyczny ustroju. W ostatnich latach coraz poważniej traktowany jest problem tzw. chorób mitochondrialnych (mitochondriopatii), czyli zaburzeń funkcji mitochondriów. Szukanie przyczyny schorzeń wieloukładowych na poziomie komórkowym, a dokładniej w mitochondriach to nowatorskie podejście medycyny mitochondrialnej. Terapia mitochondrialna, mająca na celu kompleksowe wsparcie pracy mitochondriów, może przynieść znaczną poprawę skuteczności terapii chorób powszechnie uznanych za nieuleczalne.
Lipoedema, nazywana też obrzękiem tłuszczowym, lipodemią lub lipedemą, to wciąż zbyt rzadko rozpoznawalna, ale dość powszechna, choroba kobiet, którą charakteryzuje nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej na kończynach (najczęściej na nogach). Kobiety chorujące na lipoedemę są rzadko prawidłowo diagnozowane, cierpią na bolesność zajętych obrzękiem tłuszczowym kończyn oraz skarżą się na brak zrozumienia ze strony społeczeństwa i służby medycznej. Choroba powoduje ból, wykluczenie społeczne i często przyczynia się do rozwoju depresji, zaburzeń odżywiania i innych problemów natury emocjonalnej.