Dział: Ciąża i zdrowy rozwój dziecka

Problem niepłodności nie dotyczy wyłącznie kobiet, lecz także par starających się o dziecko. Niepłodność definiowana jest jako niemożność zajścia w ciążę pomimo regularnego współżycia przez 12 miesięcy. Do najważniejszych przyczyn niepłodności żeńskiej zalicza się m.in. zaburzenia jajeczkowania, endometriozę, niedrożność jajowodów oraz infekcję narządów rozrodczych. Przyczyniają się do niej także takie czynniki, jak: palenie tytoniu, nieodpowiednia dieta, alkohol oraz przebyte operacje. Depresja jako czynnik psychologiczny również przyczynia się do niepłodności zarówno po stronie kobiet, jak i mężczyzn. Szacuje się, że niepłodność mężczyzn odpowiada za 20–30% przypadków. Na niepłodność ze strony mężczyzn mają wpływ m.in. używki, wysoka temperatura otoczenia oraz ekspozycja na metale ciężkie. W problemie niepłodności kluczową rolę odgrywa styl życia. Starając się o dziecko, należy zwrócić szczególną uwagę na dietę. Model diety śródziemnomorskiej jest dobrze przebadanym modelem żywienia. Ma korzystny wpływ na wiele jednostek chorobowych, w tym na niepłodność. Przyczyną niepłodności może być również nadmierna masa ciała, dlatego niezmiernie ważna jest aktywność fizyczna. Należy jednak pamiętać o zdrowym rozsądku, ponieważ nie zawsze więcej znaczy lepiej. W problemie niepłodności kluczową rolę odgrywa dobrze zbilansowana dieta oraz umiarkowana aktywność fizyczna.

Mimo że w okresie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na wiele składników mineralnych i witamin, nie ma wskazań do bezwzględnego podawania zdrowym kobietom ciężarnym większości witamin, składników mineralnych (lub innych składników odżywczych) w postaci suplementów. Preparaty farmaceutyczne zawierające wyżej wymienione mogą być jedynie uzupełnieniem, ale nigdy nie zastąpią naturalnej, dobrze skomponowanej diety. Pokrycie zapotrzebowania na większość składników odżywczych powinno być realizowane przede wszystkim poprzez prawidłowe bilansowanie jadłospisu.

Coraz częściej u dzieci stwierdza się atopowe zapalenie skóry (AZS) czy dysbiozę jelitową. Dysbioza jelitowa to stan braku homeostazy w obrębie jelit. Jest to jakościowo-ilościowe zaburzenie w składzie mikrobioty, które może być czynnikiem istotnym w patogenezie chorób, takich jak: ostre biegunki infekcyjne, biegunki poantybiotykowe, zespół jelita nadwrażliwego, martwicze zapalenie jelit, kolka niemowlęca, celiakia, atopowe zapalenie skóry, choroby alergiczne, nowotwory. W wielu badaniach wykazano pozytywny wpływ szczepów probiotycznych LGG na poprawę zdrowia dzieci z dysbiozą.

Wybory żywieniowe kobiety przed ciążą i w okresie laktacji wpływają na jakość wytwarzanego pokarmu. Mleko matki ze względu na swoje cenne właściwości jest niezwykłym biopłynem, który stanowi przykład żywności funkcjonalnej. Żywność funkcjonalna to żywność pochodzenia naturalnego, która wykazuje korzystny wpływ na organizm ludzki w ilościach, które mogą być dostarczane z normalną, prawidłowo zbilansowaną dietą, dzięki czemu prowadzi do ogólnej poprawy stanu zdrowia i zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób. Swoje działanie prozdrowotne ma również potwierdzone badaniami klinicznymi na ludziach. Z tego też powodu mleko kobiece określane jest mianem „złotego standardu” w żywieniu niemowląt..

Gdy rodzic dziecka z wybiórczością pokarmową trafia do gabinetu specjalisty, bardzo często oczekuje od dietetyka wsparcia żywieniowego, ułożenia jadłospisu, który pozwoli na urozmaicenie posiłków i poprawę ich wartości odżywczych. Aby skutecznie pomóc, przede wszystkim warto sobie odpowiedzieć na pytanie, jakie są przyczyny odmowy spożywania innych posiłków i akceptacja zaledwie kilku pewnych zestawów dań. Nawet jeśli w naszym wywiadzie okazuje się, że dieta małego pacjenta jest bardzo monotonna, oparta o tzw. dziecięce pewniaki, czyli najczęściej produkty pszenne, słodkie, to zawsze warto zastanowić się, czy rzeczywiście powodem tej sytuacji jest niska świadomość żywieniowa rodziców, czy też desperacja, bezsilność wobec faktu, że nie wiedzą, jak inaczej zachęcić dziecko do jedzenia, i sięgają po różnorodne metody, a więc i po pewne produkty. Najczęściej bowiem okazuje się, że obserwowana niechęć wobec poznawania nowych smaków to jedynie wierzchołek góry lodowej i problem jest dużo bardziej złożony.

Układ immunologiczny człowieka zaczyna się rozwijać już w trakcie życia płodowego. Kształtuje się nieprzerwanie przez dzieciństwo i okres dojrzewania. Mimo obecności układu immunologicznego w momencie narodzin, noworodki i niemowlęta są szczególnie wrażliwe na szkodliwe czynniki świata zewnętrznego. Odporność nabywana jest wraz z biegiem lat dzięki mleku matki, bezpośredniemu kontaktowi z patogenami, szczepionkom oraz podawaniem przeciwciał surowiczych. Jako że mikrobiota jelitowa odgrywa istotną rolę w rozwoju odporności, uważa się, że probiotyki mogą mieć wpływ na odpowiedź immunologiczną organizmu dziecka.

W artykule zwrócono uwagę na najczęstsze wyzwania związane z realizacją zaleceń żywieniowych u dzieci. Przedstawiono istotne trudności oraz objawy związane z odmową spożywania posiłków przez dziecko. Zwrócono uwagę na sposób pracy z rodzicem dziecka oraz najważniejsze zalecenia pomocne w realizacji zaleceń żywieniowych u małych dzieci.