Tworzywa sztuczne i mikroplastik w żywności – konieczność, wybór i potrzeba kompromisu

Powolne tempo biodegradacji, niekontrolowane użytkowanie oraz nieefektywny i nieodpowiedzialny recykling prowadzą do akumulacji plastiku w środowisku, szczególnie w akwenach wodnych. W środowisku wodnym plastikowe szczątki są przekształcane na mniejsze kawałki pod wpływem światła ultrafioletowego, a biodegradowalne tworzywa sztuczne tworzą mikroplastiki i nanoplastiki [5]. 

Na świecie produkuje się rocznie co najmniej 300 mln ton tworzyw sztucznych, z czego duża część trafia do środowiska [1]. 

Od początku ich komercyjnej produkcji, która rozpoczęła się w latach 30. XX wieku, do roku 2014, produkcja syntetycznych polimerów wzrosła aż o 622% [2]. Pomimo rozwoju nowoczesnych metod recyklingu i odzysku energii z odpadów z tworzyw sztucznych nadal duża część plastiku przedostaje się do wód, gleby oraz szeroko pojętego środowiska. Aktualnie wykorzystanie produktów z tworzyw sztucznych gwałtownie wzrosło i szacuje się, że do roku 2050 wyprodukowanych zostanie ok. 33 mld ton plastiku [3, 4]. 

Mikroplastik i nanoplastik są obecne praktycznie wszędzie. Znaleziono je zarówno w organizmach ptaków i ssaków morskich [6], ryb [7], jak i w organizmach skorupiaków, takich jak krab przybrzeżny [8], ostrygi [9] czy omułki [10]. Ponadto w naszym codziennym życiu wiele innych produktów spożywczych może zawierać mikroplastik. Są to m.in. woda z kranu, sól morska, piwo [11], woda butelkowana [12], cukier, miód [13] czy torebki do herbaty [14]. 

Pierwsze w historii badanie zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi wody kranowej pochodzącej z różnych obszarów na świecie (łącznie 159 próbek z siedmiu regionów geograficznych obejmujących pięć kontynentów) zostało opublikowane na początku 2018 r. Spośród analizowanych próbek wody wodociągowej aż w 81% stwierdzono obecność cząstek nano- i mikroplastiku, a większość z nich stanowiły włókna (98,3%) o długości 0,1–5 mm [15]. 

Natomiast naukowcy ze Stanów Zjednoczonych zbadali 11 marek wody butelkowanej pod kątem zawartości...