Tłuszcze – wielcy sprzymierzeńcy zdrowia (cd.)

Zapraszamy na drugą część artykułu poświęconego tłuszczom. W poprzednim numerze pisaliśmy o rodzajach tłuszczów oraz przedstawiliśmy znaczenie dla organizmu wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (WKT) EPA i DHA omega-3. Dziś zapraszamy do zapoznania się z informacjami nt. wyspecjalizowanych lipidów – alkilogliceroli, skwalenu oraz witamin tłuszczowych. 

Skwalen – rola w budowaniu pierwszej linii odporności 

Zgodnie z definicją odporność określana jest jako niepodatność organizmu na działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych [1]. Organem decydującym o obronie organizmu przed wnikaniem patogenów i innych cząsteczek z zewnątrz jest skóra, największy narząd naszego ciała. 

Skóra stanowi nie tylko barierę mechaniczną przed bakteriami, wirusami, grzybami i pasożytami. Znajdują się w niej również gruczoły łojowe, potowe i łzowe (tzw. przydatki skóry), których wydzieliny: sebum, pot i łzy ułatwiają usuwanie patogenów poza organizm i pomagają utrzymać odpowiednie (niesprzyjające rozwojowi bakterii) pH skóry. Aby jednak wszystkie te mechanizmy działały zgodnie ze swoją biologiczną rolą, skóra musi mieć prawidłową budowę. Najważniejszym lipidem strukturalnym skóry jest skwalen, lipid z grupy triterpenów (rys. 1) [2]. Nasza skóra powinna zawierać go w ilości 15%, niestety, już po 25. roku życia możliwości syntezy tego związku drastycznie maleją [3]. 

Rys. 1. Budowa cząsteczki skwalenu (C30H50)

Niedobór skwalenu niesie za sobą ryzyko wielu zaburzeń, rola skwalenu nie kończy się bowiem na zapewnieniu prawidłowej struktury skóry. Przede wszystkim skwalen jest pewnego odzaju znacznikiem – dzięki swoim unikatowym właściwościom opłaszcza znajdujące się w organizmie patogeny, co stanowi sygnał dla układu immunologicznego do ich zniszczenia [4]. Wysokie stężenia skwalenu występują również w szpiku kostnym, grasicy i śledzionie – miejscach, gdzie powstają komórki naszej krwi, w tym białe krwinki, których zasadniczą rolą jest walka z infekcjami. Skwalen ponadto, dzięki zdolności do wiązania tlenu, odpowiada za jego transport i prawidłowy stopień dotlenienia wszystkich komórek w organizmie. Jest także prekursorem do syntezy wielu kluczowych dla zdrowia związków: cholesterolu, hormonów steroidowych, witaminy D3 i kwasów żółciowych, których nie da się wytworzyć w żadnym innym szlaku [5]. 

Chcesz wiedzieć więcej? Artykuł "Rola diety w obniżaniu stężenia bilirubiny" zawiera wartościowe informacje.

Alkiloglicerole – budulec „rdzenia” odporności 

Mówiąc o odporności, nie można nie wspomnieć o alkiloglicerolach. To etery alkilowe glicerolu. Najważniejszymi w tej grupie związków są alkohole batylowy, chimylowy i selachylowy (rys. 2). 

 Rys. 2. Budowa najważniejszych alkilogliceroli

Alkiloglicerole gromadzą się w organach, w których powstają wszystkie komórki krwi – w szpiku kostnym, śledzionie i wątrobie. Dzięki temu, podobnie jak skwalen, warunkują wytworzenie prawidłowo zbudowanych komórek immunokompetentnych w odpowiedniej ilości – neutrofili, makrofagów, limfocytów, komórek NK. Zapewnienie prawidłowej budowy tych komórek jest niezmiernie istotne – tylko wtedy będą mogły osiągnąć pełen potencjał do walki z zagrożen...