Brzoza i jej bioaktywne składniki

(…) brzoza srebrnobiała,
Która tym się słynna stała,
Że ma sok pod korą słodki.

Jan Brzechwa, Poszła w las nauka

W poprzednim numerze pisałam o betulinie, składniku izolowanym z kory brzozy. Dziś przybliżę pozostałe, równie cenne składniki pozyskiwane z brzozy. 
Brzoza rośnie głównie na półkuli północnej, w strefie klimatu umiarkowanego, ale nie tylko. W Polsce stanowi trzeci co do częstości występowania gatunek po sośnie i dębie. W wielu językach europejskich nazwa brzozy wywodzona jest od podstawy „b(h)erHk” łączonej ze znaczeniem „świecić”, „błyszczeć”, co odnosi się do białej barwy kory drzewa [1]. 
Brzoza dostarcza bardzo wielu surowców zielarskich, m.in. liście (Betulae folium), młode pączki brzozowe (Betulae gemmae), które zbiera się łącznie z młodymi, jeszcze lepkimi liśćmi. Najbardziej znanym jest chyba jednak sok (Succus Betulae recens) pozyskiwany wiosną z pni i gałęzi. Z kory i drewna brzozowego można pozyskiwać olejek brzozowy (Oleum Betulae), a w procesie suchej destylacji z drewna, kory i korzeni - dziegieć (Pix betulina). Surowcem zielarskim jest także pasożytujący na brzozowyc...