Witamina D to związek należący do prohormonów. Jest zaliczana do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Wyróżniono jej dwie podstawowe formy chemiczne: cholekalcyferol, który występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, oraz ergokalcyferol, którego obecność stwierdzono w tkankach roślinnych, grzybach i drożdżach. Witamina D w ponad 90% jest syntetyzowana w wyniku ekspozycji na promienie słoneczne. Istnieje wiele czynników, które mają wpływ na proces jej powstawania, takie jak szerokość geograficzna, pora dnia, pora roku, masa ciała, wiek, pigmentacja skóry, a także stopień nasłonecznienia [1]. Występuje także w niewielkich ilościach w produktach spożywczych. Źródła witaminy D w pożywieniu przedstawiono w tab. 1 [2].
Witamina D jest związkiem o działaniu plejotropowym, co oznacza, że jej prawidłowa podaż wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, w tym m.in. układu kostnego, sercowo-naczyniowego, hormonalnego, odpornościowego i pokarmowego. Ze względu na jej udowodnione wielokierunkowe działanie należy zadbać o jej odpowiednią podaż w każdej grupie wiekowej [3]. Właściwym markerem stężenia witaminy D w organizmie jest oznaczenie 25-hydroksycholekalcyferolu. Normy klasyfikujące przedstawiono w tab. 2 [4].
Produkt spożywczy | Zawartość witaminy D [µg]/100 g produktu |
makrela wędzona | 8,4 |
śledź | 19 |
łosoś | 13 |
dorsz | 1 |
jaja | 1,7 |