Ludzki organizm może wytwarzać większość potrzebnych mu kwasów tłuszczowych z innych kwasów tłuszczowych lub węglowodanów. Nie dotyczy to jednak m.in. kwasów tłuszczowych omega-3, nazywanych z tego powodu niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi. Odpowiednio zróżnicowana dieta pozwala na ich dostarczenie ze źródeł pokarmowych zwierzęcych, jak i roślinnych, a jeżeli nie jest to możliwe – właściwa suplementacja pozwala zapobiec ich niedoborom pokarmowym w diecie.
Budowa chemiczna kwasów tłuszczowych
Tłuszcze (związki lipidowe) stanowią bardzo dużą grupę związków chemicznych, charakteryzujących się zróżnicowaną budową i właściwościami. Ich wspólną cechą jest brak rozpuszczalności w wodzie. Podstawową cząsteczką związków lipidowych są triacyloglicerole (triglicerydy; TG), estry zbudowane z jednej cząsteczki glicerolu i trzech reszt kwasów tłuszczowych przyłączonych w pozycjach sn1, 2 i 3 [1]. Budowa chemiczna cząsteczki tłuszczu, w szczególności rozmieszczenie poszczególnych kwasów tłuszczowych w cząsteczce triglicerydu, jest charakterystyczna dla danego rodzaju tłuszczu pokarmowego i źródła jego pochodzenia. Wpływa ona na właściwości fizykochemiczne związku lipidowego (np. proces trawienia i wchłaniania), a tym samym determinuje zachowanie homeostazy ustroju człowieka [1, 4]. Klasyfikacja kwasów tłuszczowych oparta jest na liczbie atomów węgla w łańcuchu, liczbie wiązań podwójnych, pozycji pierwszego wiązania podwójnego, licząc od końca metylowego łańcucha oraz izomeryzacji cis/trans. Izomeria cis/trans, inaczej zwana geometryczną, dotyczy nienasyconych kwasów tłuszczowych [1, 7].
Kiedy atomy wodoru występują po tej samej stronie wiązania podwójnego w łańcuchu węglowym mówimy o izomerach cis, zaś kiedy atomy wodoru występują po przeciwnych stronach wiązania podwójnego w łańcuchu węglowym – trans. Szczególnie ważnymi rodzajami tłuszczów z perspektywy zdrowia są nienasycone kwasy tłuszczowe, a dokładniej n-3 i n-6 (tzw. omega-3 i omega-6). Do grupy kwasów n-3 należą: kwas a-linolenowy (ALA), eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), natomiast do rodziny n-6 zalicza się kwas linolowy (LA), kwas g-linolenowy (GLA) oraz kwas arachidonowy (AA) [1, 5, 7].
POLECAMY
Niezbędne nienasycone kwasy omega-3 – co jeszcze warto wiedzieć?
Tłuszcz pokarmowy jest źródłem wielonienasyconych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 (LC-PUFA, ang. Long-Chain Polyunsaturated Fatty Acids). Prekursorami kwasów tłuszczowych n-6 i n-3 są odpowiednio kwas linolowy (LA, 18:2 n-6) i kwas α-linolenowy (ALA, C18:3 n-3), jednakże kwas linolowy (LA) i α-linolenowy (ALA)...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
- Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
- Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
- Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
- ...i wiele więcej!