Terapeutyczne korzyści zdrowotne kwasów tłuszczowych omega-3

Suplementy

W artykule omówiono znaczenie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 w diecie człowieka. Przedstawiono ich strukturę chemiczną, funkcje biologiczne oraz źródła pokarmowe, zarówno roślinne, jak i zwierzęce. Podkreślono konieczność dostarczania tych związków z pożywieniem, gdyż organizm ludzki nie jest w stanie ich samodzielnie syntetyzować. Opisano także korzyści zdrowotne kwasów omega-3, takie jak zmniejszenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, działanie przeciwzapalne, wspomaganie terapii onkologicznych oraz korzystny wpływ na zdrowie psychiczne. Zwrócono uwagę na ograniczoną konwersję ALA do EPA i DHA oraz znaczenie właściwego bilansu omega-3 i omega-6 w diecie.

Ludzki organizm może wytwarzać większość potrzebnych mu kwasów tłuszczowych z innych kwasów tłuszczowych lub węglowodanów. Nie dotyczy to jednak m.in. kwasów tłuszczowych omega-3, nazywanych z tego powodu niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi. Odpowiednio zróżnicowana dieta pozwala na ich dostarczenie ze źródeł pokarmowych zwierzęcych, jak i roślinnych, a jeżeli nie jest to możliwe – właściwa suplementacja pozwala zapobiec ich niedoborom pokarmowym w diecie.

Budowa chemiczna kwasów tłuszczowych

Tłuszcze (związki lipidowe) stanowią bardzo dużą grupę związków chemicznych, charakteryzujących się zróżnicowaną budową i właściwościami. Ich wspólną cechą jest brak rozpuszczalności w wodzie. Podstawową cząsteczką związków lipidowych są triacyloglicerole (triglicerydy; TG), estry zbudowane z jednej cząsteczki glicerolu i trzech reszt kwasów tłuszczowych przyłączonych w pozycjach sn1, 2 i 3 [1]. Budowa chemiczna cząsteczki tłuszczu, w szczególności rozmieszczenie poszczególnych kwasów tłuszczowych w cząsteczce triglicerydu, jest charakterystyczna dla danego rodzaju tłuszczu pokarmowego i źródła jego pochodzenia. Wpływa ona na właściwości fizykochemiczne związku lipidowego (np. proces trawienia i wchłaniania), a tym samym determinuje zachowanie homeostazy ustroju człowieka [1, 4]. Klasyfikacja kwasów tłuszczowych oparta jest na liczbie atomów węgla w łańcuchu, liczbie wiązań podwójnych, pozycji pierwszego wiązania podwójnego, licząc od końca metylowego łańcucha oraz izomeryzacji cis/trans. Izomeria cis/trans, inaczej zwana geometryczną, dotyczy nienasyconych kwasów tłuszczowych [1, 7]. 
Kiedy atomy wodoru występują po tej samej stronie wiązania podwójnego w łańcuchu węglowym mówimy o izomerach cis, zaś kiedy atomy wodoru występują po przeciwnych stronach wiązania podwójnego w łańcuchu węglowym – trans. Szczególnie ważnymi rodzajami tłuszczów z perspektywy zdrowia są nienasycone kwasy tłuszczowe, a dokładniej n-3 i n-6 (tzw. omega-3 i omega-6). Do grupy kwasów n-3 należą: kwas a-linolenowy (ALA), eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), natomiast do rodziny n-6 zalicza się kwas linolowy (LA), kwas g-linolenowy (GLA) oraz kwas arachidonowy (AA) [1, 5, 7].

POLECAMY

Niezbędne nienasycone kwasy omega-3 – co jeszcze warto wiedzieć?

Tłuszcz pokarmowy jest źródłem wielonienasyconych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 (LC-PUFA, ang. Long-Chain Polyunsaturated Fatty Acids). Prekursorami kwasów tłuszczowych n-6 i n-3 są odpowiednio kwas linolowy (LA, 18:2 n-6) i kwas α-linolenowy (ALA, C18:3 n-3), jednakże kwas linolowy (LA) i α-linolenowy (ALA)...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
  • Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
  • Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
  • Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    ekspert ds. żywienia w Medycznym Centrum Dietetyki i Edukacji Zdrowotnej Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH-PIB w Warszawie oraz dietetyczka świadcząca bezpłatne konsultacje żywieniowe w Centrum Dietetycznym Online.

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI