Nutrigenetyka w gabinecie dietetycznym i lekarskim

Obecne na rynku testy nutrigenetyczne stanowią przydatne narzędzie w procesie personalizacji diety, zwłaszcza dla osób, które nie odnoszą oczekiwanych korzyści ze stosowania zaleceń żywieniowych zgodnych z normami dla większości populacji. Personalizacja diety powinna uwzględniać – oprócz stanu zdrowia i stylu życia pacjenta – jego indywidualne cechy związane z typem metabolicznym, statusem hormonalnym, składem mikrobioty jelitowej oraz genotypem. Uwzględnienie wpływu polimorfizmów genetycznych na zdolność metabolizowania poszczególnych składników pokarmowych może przyczynić się do maksymalizacji korzyści zdrowotnych z zastosowanej interwencji żywieniowej oraz zmniejszenia ryzyka jej niepowodzenia w prewencji chorób przewlekłych [1]. Wykazano, że diety redukcyjne oparte na założeniach nutrigenetycznych były bardziej skuteczne, m.in. w redukcji wskaźnika BMI oraz stężenia glukozy we krwi, niż tradycyjne założenia diety redukcyjnej lub śródziemnomorskiej [2]. W artykule przedstawiono wybrane polimorfizmy (SNP) wpływające na zróżnicowanie potrzeb żywieniowych i możliwość ich wykorzystania w praktyce.

Kontrola bilansu energetycznego i sytości

Czynniki genetyczne odgrywają istotną rolę w rozwoju otyłości. Badania z udziałem bliźniąt jednojajowych wykazały odziedziczalność BMI na poziomie 40–70% [3]. Szacuje się udział ponad 600 różnych genów zaangażowanych w proces regulacji masy ciała, w tym geny związane z kontrolą bilansu energetycznego, apetytu, adipogenezą i termogenezą, a także metabolizmem lipidów i glukozy [4]. Dobrze udokumentowany jest wpływ polimorfizmów genu FTO (rs9939609) na rozwój otyłości i cukrzycy typu 2. Nosiciele wariantu A (AA/AT) w stosunku do nosicieli wariantu T (TT) cechują się wyższym BMI, obwodem talii i bioder, stężeniem glukozy i insuliny oraz zmniejszonym uczuciem sytości po posiłkach [5]. Jednocześnie są bardziej podatni niż osoby o prawidłowym genotypie na interwencje żywieniowe – ograniczenie kalorii oraz zawartości cukrów prostych i nasyconych kwasów tłuszczowych w diecie. Korzyści osiągną również, zwiększając spożycie białka oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3 [6]. Należy u n...