Znaczenie dietoterapii w przewlekłej chorobie nerek. Jak żywienie wspiera leczenie?

Zgodnie z definicją ustaloną przez Kidney Disease Improving Global Outcomes (KDIGO) przewlekła choroba nerek (PChN) to utrzymujące się przez co najmniej 3 miesiące nieprawidłowości budowy lub czynności nerek, mające wpływ na zdrowie [1]. Występowanie tej choroby to narastający problem zdrowia publicznego. Według raportu Global Burden of Disease z 2017 r. [2] PChN dotyczy ponad 9% populacji światowej, a inne źródła wskazują nawet na ponad 13% chorych [3]. Jako główną przyczynę wystąpienia przewlekłej choroby nerek, literatura wskazuje powikłanie innych chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy choroby sercowo-naczyniowe. Do pozostałych częstych przyczyn zalicza się wady wrodzone nerek, wady nabyte nerek oraz kłębuszkowe zapalenie nerek [4]. 
Leczenie farmakologiczne ma kluczowe znaczenie, jednak rola żywienia w strategii nefroprotekcyjnej jest coraz mocniej podkreślana w literaturze. Dietoterapia stanowi jeden z najważniejszych i najprostszych do wprowadzenia elementów leczenia, które mogą realnie spowolnić progresję choroby, opóźniając konieczność włączenia leczenia nerkozastępczego lub przeszczepu nerki. Jak jednak przełożyć ogólne zalecenia na praktykę kliniczną? Które interwencje mają największe znaczenie na etapie leczenia zachowawczego?

Znaczenie dietoterapii w przewlekłej chorobie nerek

Odpowiednia dieta to jeden z najważniejszych kroków, aby złagodzić objawy choroby i odsunąć konieczność dializ oraz poprawić komfort życia pacjenta. Leczenie zachowawcze w przewlekłej chorobie nerek powinno skupiać się na spowolnieniu postępu uszkodzenia nerek, zmniejszeniu ryzyka powikłań metabolicznych i wsparciu farmakoterapii. Prawidłowo zastosowana dietoterapia może realnie wpływać na stan zdrowia pacjenta. Wsparcie dietetyczne może skutecznie zapobiegać niedożywieniu, zwłaszcza niedożywieniu białkowo-energetycznemu. Należy mieć na uwadze, że nadwaga i otyłość również mogą iść w parze z niedożywieniem i towarzyszyć niedoborom pokarmowym [5]. 
Kluczowym elementem podczas wprowadzania dietoterapii u chorego z PChN jest ocena stanu odżywienia pacjenta. Należy brać pod uwagę zarówno wskaźniki antropometryczne, takie jak: BMI, obwód ramienia, pomiar fałdu skórno-tłuszczowego, jak i parametry biochemiczne: stężenie albuminy, prealbuminy, elektrolitów, CRP. Dodatkowo warto stosować również inne narzędzia kliniczne, takie jak SGA, czyli Subjective Global Assessment, standaryzowaną metodę oceny łączącą dane z wywiadu żywieniowego, obecność objawów niedożywienia oraz badanie fizykalne. Regularne monitorowani...