Wśród roślin uprawnych szczególnie ważną pozycję zajmują zboża, gdyż ich nasiona, a dokładniej ziarniaki (ziarna) stanowią istotną rolę w żywieniu zarówno zwierząt, jak i człowieka. Zboża to rośliny należące do rodziny wiechlinowatych (trawy, Poaceae) i klasy jednoliściennych, z wyjątkiem gryki, która to zaliczana jest do klasy dwuliściennych i rodziny rdestowatych [1, 2].
Korzystny skład ziarna zbożowego sprawia, że rośliny te są pożądanym surowcem konsumpcyjnym (w postaci mąki, kaszy, makaronów, olejów, syropów, piwa, alkoholu), paszowym (śrutowane ziarno, otręby) oraz przemysłowym (przemysł piwowarski, młynarski, gorzelniczy, farmaceutyczny) [3].
Do najważniejszych surowców w przetwórstwie spożywczym zaliczana jest pszenica zwyczajna (Triticum vulgare) i twarda (Triticum durum), pszenica orkisz (Triticum spelta L.), żyto (Secale cereale), pszenżyto (x Triticosecale Wittm. Ex A. Camus), jęczmień (Hordeum vulgare), owies (Avena sativa L.), kukurydza (Zea mays L.), ryż (Oryza sativa L.), gryka (Fagopyrum esculentum Moench) oraz sorgo (Sorghum Moench) [2]. Ponadto, ówcześnie powraca się do upraw dawnych odmian roślin zbożowych jak np. pszenica płaskurka (Triticum dicoccum) czy samopsza (Triticum monococcum L.), które to nadają się do wytworzenia kasz, płatków czy mąki do wypieku pieczywa, makaronów, zup, ciastek i słodyczy. W płaskurce czy samopszy znajduje się więcej witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz witamin z grupy B, większe ilości błonnika pokarmowego i β-glukanów redukujących poziom cholesterolu we krwi i chroniących przed cukrzycą typu 2, a ich białko jest lepiej przyswajalne w porównaniu do pszenicy zwyczajnej (Kępińska-Pacelik, 2021).
Ponadto, te zboża są bardzo odporne na choroby, szkodniki czy anomalie pogodowe oraz do ich upraw nie stosuje się nawozów, pestycydów czy chemicznych środków ochrony roślin [4].
Budowa ziarna
Ziarniaki zbóż ze względu na budowę oraz sposób kiełkowania dzielą się na ziarna posiadające wyraźne...
Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
