Rola psychobiotyków we wsparciu leczenia zaburzeń psychicznych poprzez modulację osi jelito–mózg

Zaburzenia psychiczne, zwłaszcza zaburzenia depresyjne i lękowe, należą do najczęstszych problemów zdrowotnych XXI w., mając ogromny wpływ na jakość życia i funkcjonowanie społeczne. Dane epidemiologiczne wskazują, że depresja dotyka nawet 5% populacji dorosłych na świecie, a lęk uogólniony i zaburzenia lękowe społeczne występują u 3–7% osób dorosłych [1]. Pomimo dostępności skutecznych metod leczenia farmakologicznego i psychoterapeutycznego, znaczna część pacjentów nie osiąga pełnej remisji lub doświadcza nawrotów. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie rolą mikrobioty jelitowej w regulacji zdrowia psychicznego, co otworzyło nowy kierunek badań i interwencji terapeutycznych. Kluczowym elementem tego podejścia jest koncepcja psychobiotyków – specyficznych mikroorganizmów lub ich metabolitów, które, poprzez modulację osi jelito–mózg, mogą korzystnie wpływać na nastrój i emocje [2–4]. Podkreślając rolę stylu życia: diety, aktywności fizycznej, suplementacji – jako uzupełnienia leczenia zaburzeń psychicznych, nie można pomijać mikrobioty jelitowej.

Rola osi jelito–mózg

Oś jelito–mózg to dwukierunkowy system komunikacji między ośrodkowym układem nerwowym, przewodem pokarmowym i mikrobiotą jelitową. Sygnały są wysyłane z jelit do OUN, a stamtąd z powrotem do przewodu pokarmowego. Funkcjonuje ona na kilku poziomach: nerwowym, endokrynnym, immunologicznym i metabolicznym. 
Na poziomie nerwowym kluczową rolę odgrywa nerw błędny, który przekazuje sygnały aferentne z jelit do struktur limbicznych mózgu. W badaniach na zwierzętach udowodniono, że efekty działania niektórych szczepów probiotycznych zanikają po przecięciu nerwu błędnego [5]. Poprzez układ hormonalny mikrobiota moduluje aktywność osi podwzgórze–przysadka–nadnercza (HPA). Dysbioza jelitowa wiąże się z nadmiernym wydzielaniem kortyzolu, a podanie psychobiotyków w modelach zwierzęcych prowadzi do normalizacji...