Doksylamina w leczeniu bezsenności – lek znany, ale czy na pewno prawidłowo stosowany?

Diagnoza lekarska i dietetyczna

Artykuł omawia stosowanie doksylaminy w leczeniu bezsenności, podkreślając jej działanie, potencjalne skutki uboczne i wpływ na zdolność do prowadzenia pojazdów. Doksylamina jest promowana jako lek idealny na bezsenność, ale niesie różne ryzyka związane z jej właściwościami farmakokinetycznymi i farmakodynamicznymi. Lek działa jako antagonista receptorów H1 w ośrodkowym układzie nerwowym i wykazuje efekty antycholinergiczne, co może prowadzić do wielu działań niepożądanych, zwłaszcza u osób starszych i otyłych. Artykuł ostrzega przed stosowaniem doksylaminy w niektórych grupach pacjentów, w tym osób cierpiących na przewlekły ból, jaskrę, padaczkę, choroby układu oddechowego i zaburzenia rytmu serca. Podkreśla, że doksylamina może obniżać zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdów z powodu wydłużonego okresu półtrwania, potencjału do sedacji i innych skutków ubocznych. Dodatkowo czynniki zewnętrzne, takie jak wysoka temperatura, długie trasy i odwodnienie, mogą nasilać wpływ leku na bezpieczeństwo jazdy. Artykuł podkreśla potrzebę kontekstowego podejścia przy wyborze leków dla pacjentów oraz zwraca uwagę na potencjalne ryzyka związane z używaniem doksylaminy i difenhydraminy w leczeniu bezsenności.

Ostatnio obserwujemy trend ponownego wprowadzania na rynek farmaceutyczny i rewitalizacji promocyjnej produktów leczniczych, które zawierają substancje czynne o parametrach farmakokinetyczno-farmakodynamicznych niekoniecznie zgodnych ze wskazaniami, w jakich mają być stosowane. Jednym z przykładów takiej promocji jest doksylamina, która w reklamach jest sugerowana jako optymalny lek do leczenia bezsenności. 

Doksylamina – działanie i interakcje

Z uwagi na profil farmakodynamiczny, a w szczególności działanie antagonistyczne w stosunku do receptorów H1 – jest to prawda. Jednak lek ten niesie ze sobą wielowątkowe ryzyka, o których już reklama nie informuje, a powinna, by leku nie stosowały populacje o szczególnym zagrożeniu wystąpieniem właśnie objawów niepożądanych [1, 2, 3, 4, 5]. 
Doksylamina jest lekiem wykazującym antagonizm w stosunku do ośrodkowych receptorów H1, dodatkowo wykazuje działanie antycholinergiczne wynikające z antagonizmu głównie w stosunku do receptorów M1 oraz M5. Lek ulega metabolizmowi wątrobowemu z udziałem 3 izoenzymów cytochromu P450 – CYP2D6, CYP1A2, CYP2C9 do trzech metabolitów. Głównymi szlakami metabolizmu są N-demetylacja, N-utlenianie, hydroksylacja, N-acetylowanie, N-dealkilacja oraz rozpad wiązania eterowego. Okres półtrwania leku wynosi 10–13 h u zdrowych, młodych, dorosłych osób, natomiast u osób w podeszłym wieku, a także u pacjentów z otyłością do 12–16 h, co czyni nieracjonalnym stosowanie tego leku w tych populacjach pacjentów z uwagi na opisane czasy wynikające wprost z profilu farmakokinetycznego w specyficznych populacjach pacjentów. Niestety w tych właśnie populacjach mamy do czynienia z zaburzeniami snu i poszukiwaniem optymalnych rozwiązań opartych o farmakoterapię. Doksylamina jes...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
  • Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
  • Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
  • Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    doktor habilitowany w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, specjalista farmakologii klinicznej, kierownik Zakładu Farmakologii Klinicznej Katedry Farmakologii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie i Uniwersyteckiego Ośrodka Monitorowania i Badania Niepożądanych Działań Leków oraz starszy asystent lecznictwa na Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Sekretarz Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Farmakologii Klinicznej i Terapii, Polskiego Towarzystwa Fitoterapii oraz Towarzystwa Promocji Jakości Opieki Zdrowotnej w Polsce. Członek Rady Naukowej Polskiego Towarzystwa Bezpiecznej Farmakoterapii oraz Europejskiego Towarzystwa Farmakologii Klinicznej

    zawodowo zajmuje się powikłaniami polekowymi. Koordynator badań naukowych z zakresu farmakoepidemiologii, ekspert z zakresu wpływu leków i substancji psychoaktywnych na bezpieczeństwo ruchu drogowego

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI