Choroby bieguna mózgowego osi mózgowo-jelitowej: depresja (cz. 1)

Oś mózgowo-jelitowa to system wielokierunkowych powiązań mikrobioty – jelit – mózgu zachodzących na drodze biochemicznej i neurohormonalnej [1, 2]. Komunikacja ta ze strony jelitowej odbywa się przez:

• bezpośrednią aktywację nerwu błędnego, 
• produkcję i działanie cząsteczek metabolicznych mikrobioty zwanych postbiotykami (np. krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, wpływających na odżywianie nabłonka jelitowego i regulujących przepuszczalność ściany jelitowej), 
• bezpośrednią produkcję albo syntezę neurotransmiterów o działaniu psychobiotycznym (np. serotonina), 
• aktywację ścieżek układu immunologicznego, w tym produkcję i uwalnianie przez mikrobiotę cytokin albo innych cząsteczek zapalnych [3]. 

Z drugiej strony osi, tj. na biegunie mózgowym, ośrodkowy układ nerwowy wpływa na motorykę, procesy wydzielnicze, procesy immunologiczne, przepływ krwi w narządach przewodu pokarmowego. Najsilniejszym sygnałem, jakim ośrodkowy układ nerwowy może oddziaływać na biegun jelitowy osi, jest stres (wpływający również na oś podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczową). Udowodniono, że długotrwałe zdenerwowanie, lęk, napięcie mogą prowadzić do jakościowych i ilościowych zmian w składzie mikrobioty jelitowej [4].
Wspomniana już mikrobiota to według definicji J. Lederberga społeczność mikroorganizmów komensalnych, symbiotycznych i patogennych, które zasiedlają ludzki organizm. Mówiąc o tych mikroorganizmach, należy pamiętać, że ekosystem ten tworzą nie tylko bakterie, ale również grzyby...