Różne oblicza nadwrażliwości na zboża glutenowe

Zapobieganie chorobom

Zboża zawierające gluten, takie jak pszenica, jęczmień i żyto, od zawsze były głównym składnikiem diety, ale w ostatnich latach coraz częściej podkreśla się ich rolę w patogenezie szerokiej gamy zaburzeń klinicznych. Spożywanie zbóż glutenowych jest charakterystyczne dla diety zachodniej, a jej coraz większa popularność w krajach rozwijających się skutkuje zwiększeniem liczby osób doświadczających problemów zdrowotnych po spożyciu zbóż glutenowych. Nadwrażliwości pokarmowe na komponenty zbóż mają różną patogenezę. Jedne z mechanizmów są lepiej poznane, inne wciąż pozostają zagadką [1, 2, 3, 4].

Rodzajem nadwrażliwości immunologicznej na białka zawarte w pszenicy i zbożach pokrewnych jest alergia. Najczęściej występującą reakcją jest alergia na pszenicę. Do reakcji dochodzi na skutek kontaktu organizmu z immunogennymi białkami zbóż, w tym najczęściej z frakcjami glutenowymi (gliadyną i gluteniną), a także nieglutenowymi, takimi jak globuliny i albuminy (inhibitory trypsyny, inhibitory amylazy). Alergia charakteryzuje się aktywacją komórek Th2, co może prowadzić do reakcji z udziałem immunoglobuliny E (IgE-zależne) i bez udziału IgE (IgE-niezależne). 

Reakcje zależne od przeciwciał IgE są natychmiastowe, charakteryzują się obecnością specyficznych dla białek pszenicy przeciwciał IgE i ryzykiem wystąpienia reakcji anafilaktycznej. Określa się je mianem „klasycznych” alergii pokarmowych [5]. Natomiast reakcje, w których nie uczestniczą przeciwciała IgE, w pediatrii określono terminem enteropatii indukowanej białkami pokarmowymi, a najlepiej poznaną chorobą jest przewlekły naciek eozynofilowy przewodu pokarmowego [6]. Reakcje alergiczne na pszenicę występują częściej u dzieci niż dorosłych. Są związane z objawami od strony błon śluzowych i dotyczą układu oddechowego (duszności, kaszel, katar), układu pokarmowego (bóle brzucha, wzdęcia, biegunki) i skóry (swędzenie, zmiany skórne, obrzęki). Do diagnostyki „klasycznej” alergii wykorzystuje się badania swoistych przeciwciał IgE z krwi lub testy skórne [7]. 

Innym typem nadwrażliwości na gluten jest celiakia, w k...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
  • Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
  • Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
  • Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    mgr; ukończyła Warszawski Uniwersytet Medyczny na kierunku Dietetyka. Od kilku lat jest specjalistą w Poradni Dietetycznej Nietolerancji Pokarmowej przy Cambridge Diagnostics Polska, której jest kierownikiem. Specjalizuje się w interpretacji wyników badań w kierunku pokarmowo-specyficznych IgG oraz dietoterapii stanów zapalnych jelit. Artykuł tego autora znajdziesz na stronie: 74.

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI