Zbilansowana dieta jest jednym z najistotniejszych czynników, mających wpływ na utrzymanie zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wraz z wiekiem coraz mniej osób z powodu różnych przyczyn, m.in. społecznych, ekonomicznych, motorycznych czy psychologicznych zwraca uwagę na właściwy sposób żywienia. Ponadto występowanie przewlekłych chorób uniemożliwia osobom starszym prawidłowo zbilansować dietę. Wszystkie te czynniki mogą doprowadzić do wzrostu ryzyka niedożywienia. Niedożywienie określane jest jako stan niedoboru, nadmiaru lub braku równowagi podstawowych składników odżywczych, w szczególności energii i białka, wpływający na kondycję organizmu, funkcje życiowe oraz kliniczny stan pacjenta. Klinicznie wyróżnia się trzy formy niedożywienia białkowo-energetycznego: marasmus, kwashiorkor oraz typ mieszany [1, 2].
Niedożywienie osób starszych to problem zdrowotny, którego znaczenie rośnie w miarę starzenia się społeczeństw na całym świecie. Zmiany fizjologiczne związane z tym procesem, takie jak brak apetytu, problem z przeżuwaniem i połykaniem pokarmów, a także choroby przewlekłe, mogą prowadzić do niedostatecznego spożycia niezbędnych składników pokarmowych z diety. To z kolei może niekorzystnie wpłynąć na ogólne samopoczucie osób starszych, aspekty fizyczne i jakość życia, a w niedalekiej przyszłości życia przynieść niepożądane efekty zdrowotne [2, 3].
Niedożywienie dotyka coraz większej liczby osób starszych (ok. 3,1% populacji na świecie), znacznie obniżając jakość ich życia. Może również przyczynić się do zwiększonego ryzyka infekcji, dłuższego czasu rekonwalescencji po zabiegach czy hospitalizacji, a w skrajnych przypadkach do przedwczesnej śmierci [2, 3]. W niniejszym artykule zostaną omówione przyczyny, skutki oraz sposoby zapobiegania niedożywieniu wśród osób starszych, a także rola dietetyków, opieki zdrowotnej we wczesnym wykrywaniu i leczeniu niedożywienia.
Niedożywienie
Według WHO, niedożywienie to stan, w którym organizm nie otrzymuje wystarczającej ilości składników odżywczych (energii, białka, witamin i składników mineralnych) lub nie jest w stanie wchłonąć ich wystarczającej ilości niezbędnej do utrzymania zdrowia, sprawności i jakości życia [4]. Niedożywienie najczęściej prowadzi do zmian w składzie ciała, zmniejszeniu ulega masa tłuszczowa i mięśniowa [3].
W kontekście osób starszych niedożywienie może mieć szczególne konsekwencje zdrowotne. Może przyczynić się do osłabienia funkcji układu odpornościowego, zaburzeń funkcji metabolicznych, utraty masy mięśniowej (sarkopenii), a także znacząco wydłużyć czas gojenia się ran oraz pogorszyć jakość życia i zdolność do samodzielnego funkcjonowania [3].
Wyróżnia się 3 podstawowe rodzaje niedożywienia: niedożywienie typu marasmus, kwashiorkor i typu mieszanego. Do tego należy również wspomnieć o kacheksji, zwanej inaczej anoreksją nowotworową, która jest spowodowana spadkiem tkanki tłuszczowej, jak i masy mięśniowej. Stan ten wynika ze zwiększonego katabolizmu białek z powodu choroby podstawowej, jakim jest np. choroba nowotworowa [1, 2].
POLECAMY
Kryteria rozpoznania niedożywienia
Według Europejskiego Towarzystwa żywienia...
Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
- Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
- Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
- Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
- ...i wiele więcej!
