Podagrycznik – dzieje wiosennej nowalijki

Rodzaj podagrycznik (Aegopodium) należy do rodziny selerowatych (Apiaceae), dawniej określanej jako baldaszkowate (Umbelliferae). Do tej pory opisano kilkanaście gatunków, ale większość z nich występuje w dalekich krajach Azji Środkowej. Tylko podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria L.) jest powszechny na naszym kontynencie i ma większe zastosowanie użytkowe i lecznicze niż inne gatunki Aegopodium [1]. Z uwagi na wybitne zdolności do adaptowania się do warunków nowych przestrzeni, co przekłada się na dużą ekspansywność, podagrycznik pospolity występuje także na Kaukazie, Wyspach Brytyjskich i Skandynawii, w Azji Wschodniej, Australii, Tasmanii, Nowej Zelandii oraz na sporych połaciach Ameryki Północnej.
Pierwsze okazy można dostrzec już pod koniec zimy, gdy tylko stopnieją ostatnie śniegi. Młody podagrycznik ma nieforemne, ostro piłkowane liście, wyrastające z elastycznych, niekiedy czerwonawych łodyżek. Pojawia się obficie, gdyż łatwo rozmnażają liczne rozłogi oraz kłącza [3]. Późną wiosną pędy podagrycznika przybierają bardziej rozwiniętą formę, osiągając 30–50 cm wysokości, przy czym największym organem pozostaje blaszka liściowa o specyficznym, podwójnie trójlistkowym układzie. Szczytowy listek jest regularny, natomiast boczne ulegają deformacjom lub zrastają się ze sobą. Zdarza się, iż obrzeża liści wybarwiają się na złoty lub kremowy kolor, co nadaje roślinie wyjątkowe walory ozdobne. Urok takich okazów dostrzeżono już ponad 200 lat temu, a zmianę utrwalono w postaci odmiany o nazwie Variegata. W przypadku uprawy w silnie zacienionych miejscach, zaniedbanych i zapuszczonych, odmiana nieodwracalnie traci swoją pstrokatość na rzecz większej biosyntezy chlorofilu, powracając do pierwotnego wyglądu [3].
Podagrycznik preferuje półcień i wilgotną glebę, zasobną w azot i próchnicę. Występuje w zaroślach oraz przy miedzach i alejkach, żywopłotach, na skrajach lasów i w niewielkich obszarowo zadrzewieniach. Porasta przypłocia, brzegi murków oraz granice działek. Niedaleko miejsc nim porośniętych mogą znajdować się stanowiska wielu interesujących ziół leczniczych:...