Energia na talerzu. Mechanizmy żywieniowe w utrzymaniu witalności organizmu

Energia organizmu powstaje w wyniku nieustannych przemian biochemicznych zachodzących wewnątrz komórek, których wspólnym mianownikiem jest synteza adenozynotrójfosforanu (ATP) – podstawowego nośnika energii dla tkanek, mięśni i układu nerwowego [1].
O ile podaż energii z pożywienia jest niezbędna, o tyle równie istotne jest to, jak skutecznie organizm tę energię przetwarza i wykorzystuje. Efektywność procesów metabolicznych zależy m.in. od podaży makroskładników, mikroskładników, równowagi hormonalnej, rytmu dobowego i jakości snu [2].
W praktyce klinicznej coraz częściej obserwuje się zjawisko obniżonej wydolności organizmu mimo prawidłowej podaży kalorycznej. Problem ten ma charakter wieloczynnikowy, ale u jego podstaw często leżą zaburzenia biochemiczne – niedobory witamin z grupy B, magnezu, żelaza, witaminy D lub zaburzenia mikrobioty jelitowej [3].
Dieta, która wspiera energię, to nie tylko kwestia liczby spożywanych kalorii, ale także kompozycji, rytmu i biodostępności składników odżywczych. To właśnie one determinują tempo reakcji enzymatycznych i odporność mitochondriów – głównych centrów energetycznych komórek [3].

Mechanizmy metaboliczne a jakość diety

Energia organizmu jest efektem nieustannych procesów biochemicznych zachodzących w komórkach, których kluczowym rezultatem jest synteza adenozynotrójfosforanu (ATP) – podstawowego nośnika energii dla tkanek, mięśni i układu nerwowego [4].
Wydajność tych reakcji zależy od obecności kofaktorów enzymatycznych, m.in. witamin z grupy B, żelaza, cynku i magnezu, które umożliwiają prawidłowy przebieg przemian redoks. Brak któregokolwiek z nich powoduje ogranic...