Osteoporoza – regulacja wapniowo-fosforanowa

Diety

Artykuł opisuje problem osteoporozy, choroby charakteryzującej się porowatymi kośćmi, która często rozwija się bezobjawowo, prowadząc do złamań. Szacuje się, że dotyka 22,1% kobiet i 6,1% mężczyzn powyżej 50. roku życia. Osteoporoza często pozostaje niezauważona, a złamania kości mogą być jedynym objawem. Artykuł omawia objawy, przyczyny, czynniki ryzyka i różnice między osteoporozą a osteopenią. Wskazuje, że osteoporozę diagnozuje się, mierząc gęstość mineralną kości, i podkreśla znaczenie profilaktyki i zdrowego stylu życia, w tym aktywności fizycznej, diety bogatej w składniki wspierające kości, i ekspozycji na światło słoneczne. Leki, aktywność fizyczna i dieta są podstawą konwencjonalnego leczenia osteoporozy. Artykuł zaleca unikanie czynników ryzyka, takich jak alkohol, palenie papierosów i nadmiar kofeiny, oraz przedstawia czynniki wpływające na zdrowie kości, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Wskazuje również na naturalne metody leczenia, takie jak zdrowa dieta, aktywność fizyczna i ekspozycja na światło słoneczne.

Według danych z 2019 r. osteoporoza jest chorobą, która na świecie dotyka 22,1% kobiet oraz 6,1% mężczyzn powyżej 50. roku życia. Szacowana liczba osób chorych na osteoporozę w Polsce w 2018 r. oparta na wskaźnikach epidemiologicznych to 2,1 mln, z czego 1,7 mln to kobiety. Osteoporoza oznacza dosłownie „porowate kości”. Przerażającym faktem dotyczącym osteoporozy jest to, że choroba zwykle nie daje żadnych objawów, rozwija się przez wiele lat, ale pozostaje niezauważona. U wielu osób nie doprowadza ona do pojawienia się jakiegokolwiek dyskomfortu czy bólu, więc nie można jej poczuć, aż do momentu, w którym osoba dotknięta chorobą nie doświadczy złamania kości.
Osteoporozę definiuje się jako „chorobę kości, która pojawia się, gdy organizm traci zbyt dużo kości, tworzy za mało kości lub jedno i drugie”. Cechuje się rozrzedzeniem (zrzeszotnieniem) tkanki kostnej, co jest widoczne jako ścieńczenie i zmniejszenie ilości beleczek kostnych kości gąbczastej, oraz ścieńczeniem kości korowej. Najczęściej dotyka kobiet w wieku powyżej 50 lat, chociaż młodsze kobiety i mężczyźni również mogą doświadczyć osteoporozy. Szacuje się, że około jedna na dwie kobiety (50%) i do jednego na czterech mężczyzn (25%) w wieku powyżej 50 lat w pewnym momencie doświadczy złamania kości z powodu osteoporozy. 

Ryc. 1. Chorobowość rejestrowana (w tys.) według płci i grup wiekowych (2018 r.)
Źródło: NFZ o zdrowiu, Osteoporoza.

Oglądane pod mikroskopem kości z osteoporozą wyraźnie zawierają nieprawidłową strukturę tkanki, zauważyć można ilościową, a nie jakościową różnicę między kością zdrową a osteoporotycznie zmienioną. Osteoporoza występuje, gdy w kościach powstają małe dziury lub osłabione obszary, które mogą prowadzić do złamań kości, ich bólu, a czasami różnych innych powikłań, takich jak wdowi garb (nienormalne skrzywienie kręgów piersiowych górnej części pleców na zewnątrz, pojawienie się garbu i pochylonej sylwetki, co jest wynikiem kompresyjnych złamań przednich części wielu kręgów). Osteoporoza przede wszystkim obejmuje kręgi, zwłaszcza w okolicy odcinka piersiowo-lędźwiowego, szyjki kości udowej, żeber oraz obwodowej części (w pobliżu nadgarstka) kości promieniowej.

POLECAMY

Ryc. 2. Struktura osób chorych na osteoporozę (mln) (2013–2018)
Źródło: NFZ o zdrowiu, Osteoporoza.

Należy również wspomnieć, że osteoporoza różni się od osteopenii. Osteopenia to odmienny stan, który wiąże się z utratą masy kostnej i osłabieniem kości, ale nie jest on tak ciężki jak w przebiegu osteoporozy. W obu przypadkach dochodzi do utr...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
  • Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
  • Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
  • Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    mgr; magister Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, dietetyk w BeWell by Mauricz, szkoleniowiec Mauricz Training Center. Autorka artykułów w czasopismach branżowych. 

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI