Nietolerancja laktozy. Część I. Dieta

Układ trawienny i probiotykoterapia

Laktoza to obecny w mleku ssaków naturalny dwucukier, który pełni ważne funkcje biologiczne i ma znaczenie w programowaniu żywieniowym i mikrobiotycznym. Rozkładana jest przez jelitowy enzym – laktazę, którego aktywność zmienia się w czasie życia człowieka, obniżając się wraz z wiekiem. Intensywność objawów klinicznych po spożyciu np. mleka zależna jest od: całkowitej aktywności laktazy, ilości spożytej laktozy, jej źródła (lepiej tolerowane są produkty fermentowane), czasu pasażu jelitowego oraz obecności prawidłowej mikrobioty jelitowej. Małe dawki laktozy u osób z zaburzonym wchłanianiem laktozy indukują tolerancję na ten dwucukier, dlatego u osób z pierwotną hipolaktazją należy stosować zbilansowaną dietę zawierającą laktozę pochodzącą z różnych źródeł, w dawce nieprzekraczającej 12 g/dzień. Zgodnie ze współczesną wiedzą istnieją podstawy do stwierdzenia, że laktoza może być bezpiecznie stosowana w ustalonym zakresie, jako substancja pomocnicza np. w przemyśle farmaceutycznym.

Nietolerancja pokarmowa, alergia i hipolaktazja – te trzy pojęcia są często mylone, warto więc je na początku wyjaśnić:

  • Nietolerancja pokarmowa to stan, który jest przejściowy. Poprzez odpowiednie (w czasie i ilości) podawanie nietolerowanego składnika pokarmowego można nabyć tolerancję. Co ważne, pojęcie to dotyczy węglowodanów, m.in. laktozy.
  • Alergia odnosi się do białek i zmiany składu specyficznych immunoglobulin przeciwko tym rodzajom białka. Alergia może być więc na białko serwatkowe lub kazeinowe w mleku, ale nie na laktozę. 
  • Hipolaktazja oznacza niedobór laktazy, czyli enzymu, który pomaga trawić laktozę. Może wywołać nietolerancję, ale nie musi. Występuje u ok. 70% światowej populacji dorosłych, gdy nietolerancja laktozy i związane z nią objawy są znacznie rzadsze. 

W kontekście tych rozgraniczeń należy dążyć do tego, aby pacjent był przede wszystkim dobrze zdiagnozowany. Jak wykazały badania, wiele osób z nietolerancją laktozy może spożywać małe ilości laktozy bez wystąpienia objawów. Jest to ważne, gdyż dieta pozbawiona nabiału jest obarczona wieloma powikłaniami. Są sposoby, aby zwiększyć tolerowaną dawkę laktozy, np. spożywać nabiał w obecności innych składników pokarmowych i rozłożyć go na kilka mniejszych porcji w ciągu dnia. Pomocna też może być suplementacja bakteriami probiotycznymi, które pomagają w trawieniu laktozy. W dalszej części artykułu omówię każdy z tych elementów [1-4]. 

POLECAMY

Rola biologiczna laktozy 

Laktoza to naturalny związek chemiczny z grupy węglowodanów, zbudowany z glukozy i galaktozy, połączonych wiązaniem beta-1,4-glikozydowym. Zawartość laktozy w mleku krowim jest na poziomie 5%, a w przetworach mlecznych może się jej znajdować od 0,1% (sery żółte) do 51% (odtłuszczone mleko w proszku) [5]. Aby laktoza została przyswojo...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
  • Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
  • Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
  • Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI