Lactoplantibacillus plantarum 299V w leczeniu czynnościowych bólów brzucha w populacji dziecięcej

Wstęp

Czynnościowy ból brzucha jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych w populacji dzieci i młodzieży. Choć nie jest dolegliwością groźną dla zdrowia i życia pacjenta, niekorzystnie wpływa na jakość życia i codzienne funkcjonowanie dzieci. Leczenie zaburzeń czynnościowych jest trudne i wymaga głębokiego zrozumienia istoty tego schorzenia. Większość badań dotyczących leczenia czynnościowych bólów brzucha przeprowadzono w grupach dorosłych, a te na populacjach dziecięcych nie dostarczyły jasnych wniosków i dowodów. W tej sytuacji podstawowego znaczenia nabiera bezpieczeństwo terapii. Godną zaufania i sprawdzoną interwencją mogącą łagodzić dolegliwości czynnościowe i bóle brzucha jest stosowanie probiotyków. Liczne badania w grupie dorosłych wykazały skuteczność szczepu Lactiplatibacillus plantarum 299V w łagodzeniu objawów zespołu jelita drażliwego. W niniejszym artykule przedstawiamy aktualny stan wiedzy w zakresie wykorzystania tego szczepu w leczeniu czynnościowego bólu brzucha u dzieci.

Czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego u dzieci

Czynnościowy ból brzucha (ang. functional abdominal pain disorder, FAPD) jest najczęstszą przyczyną przewlekłych bólów brzucha u dzieci. Występuje u 10–19% dzieci, najczęściej w przedziale wiekowym 4–6 lat oraz u nastolatków [1, 2, 3]. 

W metaanalizie z 2015 r. uwzględniającej 58 badań (196 472 dzieci z całego świata) częstość występowania czynnościowych bólów brzucha wyniosła 13,5% (95%: 11,8–15,3) [4]. 

Diagnostyka i leczenie czynnościowego bólu brzucha u dzieci mieści się w kompetencjach lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. W diagnostyce FAPD wykorzystuje się Kryteria Rzymskie IV [5]. Uniwersalnym warunkiem postawienia rozpoznania jest wykluczenie pozostałych przyczyn bólu brzucha, niewystępowanie objawów alarmowych, brak nieprawidłowości w badaniu fizykalnym oraz ujemne badanie na obecność krwi utajonej w stolcu [6]. Kolejnym warunkiem jest spełnienie kryterium czasowego, tj. odczuwanie dolegliwości ≥ 4 dni w miesiącu przez przynajmniej 2 miesiące [5]. W zależności od charakteru dolegliwości, Kryteria Rzymskie IV rozróżniają następujące typy czynnościowego bólu brzucha u dzieci i młodzieży: dyspepsja czynnościowa (≥ 1 dolegliwości: uczucie pełności poposiłkowej, poczucie wczesnej sytości, ból lub pieczenie w nadbrzuszu niezwiązane z defekacją), zespół jelita drażliwego (ból brzucha związany z ≥ 1 z następujących dolegliwości: ból związany z defekacją, zmiana rytmu wypróżnień, zmiana w konsystencji stolca); migrena brzuszna (napadowe epizody kłującego, rozlanego bólu w okolicy około pępkowej brzucha trwające ≥ 1 godzinę, pojawiające się minimum dwukrotnie w ciągu 6 miesięcy, upośledzające funkcjonowanie, zwykle przebiegające w sposób stereotypowy dla danego pacjenta, z towarzyszącymi ≥ 2 objawami spośród następujących: nudności, wymioty, ból głowy, światłowstręt, bladość) oraz niespecyficzny przewlekły ból brzucha (brak możliwości dopasowania do powyższych grup) [5].

Patogeneza czynnościowych bólów brzucha nie została dobrze poznana. Wśród możliwych czynników predysponujących wymienia się nadwrażliwość trzewną, tzn. zaburzenie osi mózg-jelito prowadzące do nadmiernego odczuwania prawidłowych ruchów perystaltycznych jako bolesne, nadwrażliwość na niektóre składniki diety, zaburzenie równowagi mikrobioty jelitowej oraz czynniki psychogenne.

Celem leczenia czynnościowych bólów brzucha jest powrót do pełnej codziennej aktywności i poprawa jakości życia, a nie sama eliminacja dolegliwości bólowych. W leczeniu czynnościowego bólu brzucha u dzieci stosuje się terapię wielopłaszczyznową, możliwie dostosowaną do indywidualnego charakte...