Ferrytyna – wskaźnik ustrojowych zasobów żelaza

Oznaczanie stężenia ferrytyny w surowicy krwi to jedno z najpopularniejszych badań w diagnostyce niedokrwistości. Nieprawidłowy jej poziom może pojawić się również w przebiegu innych jednostek chorobowych. Z tego artykułu dowiesz się dlaczego żelazo jest mikroskładnikiem niezbędnym do prawidłowego rozwoju, czym jest ferrytyna i dlaczego koreluje ona z zapasami żelaza w organizmie.

Żelazo – niezbędny mikroskładnik do życia

Żelazo jest metalem i należy do kluczowych mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego. Ocenia się, że zasoby żelaza w prawidłowo odżywionym organizmie osoby dorosłej wynoszą około 3,5–4,2 g, co stanowi około 45 mg żelaza/kg masy ciała u kobiet i 55 mg żelaza/kg masy ciała u mężczyzn [5]. Największa ilość żelaza (ok. 75–80%) znajduje się w hemoglobinie, mioglobinie oraz w enzymach hemowych zawierających żelazo. Około 10–20% stanowi żelazo niehemowe, które magazynowane jest w kompleksach z ferrytyną w hepatocytach (komórkach wątroby), syderoblastach szpiku kostnego oraz makrofagach śledziony (tzw. żelazo zapasowe). Żelazo w niewielkiej ilości związane jest również z transferyną – białkiem pośredniczącym w jego transporcie do wątroby, szpiku kostnego oraz innych tkanek [2]. Utrzymywanie homeostazy gospodarki żelazowej odbywa się również w jelitach i około 10% spożywanego żelaza wraz z dietą (1–2 mg) jest wchłaniane w dwunastnicy i jelicie cienkim [3]. W zależności od wieku, płci czy ogólnej kondycji i odżywienia organizmu dzienne zapotrzebowanie człowieka na żelazo jest zmienne. U dorosłych kobiet zapotrzebowanie na żelazo wynosi 18 mg żelaza/dobę, zaś u mężczyzn zaleca się spożycie 10 mg żelaza/dobę. W stanach ponadfizjologicznych, takich jak np. ciąża, zapotrzebowanie na żelazo zwiększa się i wynosi 27 mg żelaza/dobę [7].

Ocena stanu odżywienia żelazem odbywa się na podstawie analizy stężenia we krwi obwodowej:

• hemog...