Endometrioza i Hashimoto – czy choroby kobiece mówią tym samym językiem?

Choroba Hashimoto i endometrioza to dwie przewlekłe jednostki chorobowe, które dotykają przede wszystkim kobiet. Choć różnią się lokalizacją oraz bezpośrednim mechanizmem patofizjologicznym, coraz więcej badań wskazuje na możliwe wspólne tło – zarówno immunologiczne, jak i hormonalne. W ostatnich latach coraz więcej uwagi poświęca się wzajemnym powiązaniom między układem hormonalnym a immunologicznym. Szczególnie w kontekście chorób dotykających kobiety. W tym kontekście pojawia się koncepcja tzw. osi estro-immunologicznej – nieformalnego, ale coraz częściej stosowanego pojęcia opisującego, jak estrogeny wpływają na odpowiedź immunologiczną, a tym samym mogą uczestniczyć w rozwoju przewlekłych stanów zapalnych i chorób autoimmunologicznych.
Estrogeny modulują aktywność limfocytów, produkcję cytokin oraz funkcjonowanie komórek prezentujących antygeny. Ich działanie może być zarówno immunosupresyjne, jak i prozapalne – w zależności od stężenia i kontekstu biologicznego. To tłumaczy, dlaczego choroby takie jak endometrioza (silnie zależna od estrogenów) i choroba Hashimoto (o podłożu autoimmunologicznym) mogą współwystępować u tej samej pacjentki. Jak wskazuje Straub (1995), estrogeny odgrywają „złożoną rolę w zapaleniu”, wpływając na przebieg wielu procesów immunologicznych [15].
Choć termin „oś...