Migrena
Migrena jest zaburzeniem neurologicznym dotyczącym znacznej części społeczeństwa. Jest samoistnym bólem głowy, częściej występuje u kobiet – 15–18% populacji w porównaniu z 6–8% chorujących mężczyzn, przeważnie występującą u osób w wieku pomiędzy 30–50 lat, ale nie jest to regułą. Migrena jest chorobą powszechną, która towarzyszy człowiekowi przez większą część jego życia. Znamienne cechy migreny to jednostronny (ale nie zawsze) ból trwający 4–72 godziny, nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło, hałas, zapachy czy zmieniające się warunki atmosferyczne. Migrena występuje w postaci epizodycznej lub przewlekłej. Przyjmuje się, że ma to związek z aktywacją układu trójdzielno-naczyniowego (np. przez krążenie substancji prozapalnych i stan utleniania) [1]. Dlatego oprócz skutecznego leczenia objawowego podejmowane są próby znalezienia strategii profilaktycznych i terapeutycznych [2]. Jednak dostępne leki [3] lub strategie nielekowe [4] pozostają jedynie częściowo korzystne. W literaturze mówi się o opracowaniu strategii modyfikacji stylu życia w celu zapobiegania i leczenia bólu głowy [5].
Dlatego wskazuje się na zachowania dietetyczne [6], prowadząc do strategii dietoterapii migreny [7, 8]. Aktualnie mówi się o odżywianiu precyzyjnym jako elemencie projektowania spersonalizowanych zachowań żywieniowych.
Co ciekawe, migrena została zakwalifikowana jako zaburzenie związane z metabolizmem [9] lub metabolicznym zaburzeniem endokrynologicznym [10]. Uznano udział składników pokarmowych w patogenezie bólu głowy i na tej podstawie wprowadzono strategię diety eliminacyjnej [7, 11, 12]. Ogólnie przyjmuje się, że migreny są zależne od diety i że niektóre jej składniki wywołują ataki migreny.
Przyczyny migreny
Istnieje długa lista potencjalnych czynników żywieniowych powodujących pojawienie się migreny, lecz lista ta nadal nie jest jednoznaczna, a wpływ czynnika zależy od wielu innych czynników niedietetycznych. Najczęściej mówi się o czekoladzie, owocach cytrusowych, orzechach, lodach, pomidorach, cebuli, nabiale, napojach alkoholowych, kofeinie, glutaminianie sodu, histaminie, fenyloetyloaminie, azotynach, aspartamie, sukralozie i glutenie [11, 12, 13]. Pojawienie się bólu migrenowego w odpowiedzi na spożyty składnik może zależeć m.in. od ilości i czasu ekspozycji [11, 12]. Do wywołania bólu głowy mogą być potrzebne duże ilości niektórych pokarmów lub składników, o czym świadczą badania z udziałem aspartamu lub glutaminianu sodu. Niektóre pokarmy lub składniki mogą wywoływać ból głowy tylko w podgrupach pacjentów, takich jak pacjenci z chorobą trzewną lub ze specyficzną odpowiedzią immunologiczną na pokarm, jak np. osoby z nietolerancją pokarmową czy alergią pokarmową [11, 12]. Dlatego identyfikacja czynników wywołujących migrenę jest trudna. Do identyfikacji takich czynników pacjenci często wykorzystują dzienniczki żywieniowe i specjalne te...