Suplementacja i fitoterapia w atopowym zapaleniu skóry

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą dermatozą o podłożu zapalnym, która charakteryzuje się obecnością zmian skórnych o typie wyprysku – egzemy. Zmianom bardzo często towarzyszy uporczywy świąd i mają one charakter nawrotowy [1]. Atopowe zapalenie skóry dotyka głównie dzieci, u których odsetek zachorowań może osiągać nawet 20% na poziomie globalnym. Wśród osób dorosłych na AZS choruje od 2% do 5% populacji na świecie [1, 2].
W celu oceny stopnia zaawansowania choroby stosuje się skalę SCORAD, która pozwala na dokładne określenie rozmiarów i intensywności zmian skórnych, a także uwzględnia doświadczenia subiektywne pacjentów [3]. Jest ona również często wykorzystywana do pomiaru skuteczności interwencji terapeutycznych zaplanowanych w badaniach naukowych z udziałem pacjentów chorujących na AZS.
W patogenezie atopowego zapalenia skóry istotne są czynniki genetyczne, immunologiczne i środowiskowe, jak również zaburzenia funkcji bariery skórnej [4–6]. Wśród czynników immunologicznych główną rolę przypisuje się nadmiernej aktywności limfocytów Th2 przy jednoczesnym zmniejszeniu odpowiedzi immunologicznej z udziałem limfocytów Th1. 
To zjawisko może przyczyniać się do nasilenia reakcji alergicznych [4–6]. Wśród czynników genetycznych często opisywanym przez naukowców jest mutacja genu kodującego filagrynę (FLG), która jest białkiem odpowiedzialnym za prawidłową strukturę bariery skórnej [7]. Czynnikami środowiskowymi, które mogą wpływać na rozwój atopowego zapalenia skóry, są przede wszystkim składniki zawarte w środkach do mycia i pielęgnacji skóry, szczególnie detergenty, narażenie na zanieczyszczenie powietrza, dieta pacjenta i czynniki psychologiczne, np. stres [8, 9].
Spośród zmian w funkcjonowaniu bariery skórnej u pacjentów z AZS obserwuje się zmniejszone poziomy filagryny, ceramidów oraz wody w warstwie rogowej naskórka, co prowadzi do jej osłabienia [5, 6]. Dodatkowo w warstwie ziarnistej naskórka dochodzi do zaburzeń w połączeniach międzykomórkowych [10]. Te defekty bariery skórnej ułatwiają przenikanie alergenów, takich jak roztocza kurzu domowego oraz różnych patogenów [5, 6], co z kolei aktywuje wydzielanie interleukin i innych cytokin prozapalnych. W rezultacie dochodzi do zwiększenia liczby limfocytów Th2 oraz napływu innych limfocytów T (Th1, Th2, Th17) do zmian skórnych, co nasila stan zapalny [11]. Dlatego celami skutecznej suplementacji i fitoterapii w atopowym zapaleniu skóry jest poprawa funkcjonowania bariery skórnej, działanie immunomodulujące i redukcja stanu zapalnego. 

Kwasy tłuszczo