Sarkopenia i protein timing u osób po 60. roku życia – nowe rekomendacje

Starzenie się społeczeństw powoduje, że choroby wieku podeszłego, w tym sarkopenia, stają się jednym z najważniejszych wyzwań zdrowotnych XXI w. Szacuje się, że sarkopenia dotyczy 10−27% osób na świecie [1]. Termin „sarkopenia” wywodzi się z j. grec. – sarx (mięso) i penia (utrata) i odnosi do procesu charakteryzującego się postępującą redukcją masy mięśniowej, której towarzyszy osłabienie funkcji motorycznych i metabolicznych. Sarkopenia odzwierciedla zarówno zmiany w składzie ciała, jak i konsekwencje funkcjonalne [2]. Sarkopenia jest powszechnie obserwowana u osób starszych jako proces związany z wiekiem, którego rozwój zależy zarówno od współistniejących chorób, jak i od predyspozycji genetycznych oraz stylu życia w całym okresie życia. Co więcej, pierwsze objawy mogą ujawnić się w wieku średnim, zwłaszcza u osób zmagających się z przewlekłymi schorzeniami [1, 2].
Coraz więcej badań wskazuje na ścisłe powiązania sarkopenii z innymi schorzeniami, takimi jak choroby sercowo-naczyniowe, udar, choroby wątroby, cukrzyca czy rak żołądka [3−6]. Ponadto sarkopenia zwiększa też ryzyko rozwoju zespołu kruchości, który jest syndromem poprzedzającym niepełnosprawność, charakteryzującym się zwiększoną wrażliwością starszych osób na stresory fizjologiczne i środowiskowe. Osoby z sarkopenią są bardziej podatne na rozwój niepełnosprawności oraz wymagają częstszej hospitalizacji w związku z urazami w odpowiedzi na nawet stosunkowo niewielkie obciążenia [7].
W ostatnich latach intensywne badania nad mechanizmami rozwoju sarkopenii koncentrują się na przeniesieniu wiedzy o jej patofizjologii do praktyki klinicznej, ze szczególnym naciskiem na identyfikację biomarkerów, strategie żywieniowe oraz farmakologiczne wspomaganie efektów treningu oporowego [8]. Aktualne badania wskazują, że rozwój sarkopenii jest wieloczynnikowy i obejmuje nadmierną produkcję reaktywnych form tlenu i stres oksydacyjny, upośledzenie funkcji mitochondrialnej, przewlekłe stany zapalne, modyfikacje hormonalne oraz dysfunkcje układu nerwowego. Mechanizmy te współdziałają, przyczyniając się do utraty masy mięśniowej i osłabienia siły mięśniowej u osób starszych [1, 8−10]. Wiedza ta pozwala na poszukiwanie praktycznych interwencji: od farmakologii, poprzez aktywność fizyczną, aż po dietę, która pozostaje najłatwiej dostępnym narzędziem prewencji i terapii. 
W diagnostyce sarkopenii wykorzystuje się zarówno proste metody obejmujące badania funkcjonalne (pomiar siły chwytu, test wstawania z krzesła, prędkość chodu), jak i metody obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny (MRI), tomografia komputerowa (CT), 2-wiązkowa absorpcyjna densytometria rentgenowska (DXA) [11]. W praktyce klinicznej to jednak testy funkcjonalne stanowią podstawowe narzędzie oceny, ponieważ są tanie, szybkie i możliwe do zastosowania w warunkach ambulatoryjnych. 

Zalecenia żywieniowe

Białko pokarmowe, obecne w mięsie, rybach, orzec...