Odporność u sportowców – jak o nią dbać?

Stres oksydacyjny w życiu sportowca 

Stres oksydacyjny jest czynnikiem przyspieszającym procesy starzenia, wpływającym negatywnie na funkcje kognitywne, możliwości regeneracyjne oraz powodującym rozwój chorób sercowo-naczyniowych, nowotworowych czy neurodegeneracyjnych. Najważniejsza więc jest odpowiednia regulacja stresu oksydacyjnego, czyli:

• dobra periodyzacja treningu, 
• dieta, 
• regeneracja, 
• suplementacja. 

W przypadku sportowców główną przyczyną rozwoju stresu oksydacyjnego jest trening oraz dieta, szczególnie jeżeli sportowiec znajduje się w przewlekłym deficycie lub jego dieta jest niedoborowa. Wpływ ćwiczeń na bilans redox (ilość wolnych rodników i dostępnych antyoksydantów) jest sprawą skomplikowaną – zależną od wieku, płci oraz rodzaju treningu i liczby wykonywanych jednostek treningowych. O ile sam wysiłek fizyczny jest czynnikiem pozytywnie wpływającym na regulację stresu oksydacyjnego, o tyle wykonywanie wielu ciężkich jednostek aerobowych oraz anaerobowych może już skutecznie utrudniać utrzymanie odpowiedniego bilansu wolnych rodników oraz antyoksydantów, doprowadzając tym samym do zaburzeń regeneracji oraz zwiększenia ryzyka kontuzji. Sytuacje, w których doprowadzamy do działania „wyżej, szybciej, mocniej i więcej”, mogą bardzo mocno pogarszać nasze zdolności regeneracyjne i zamiast powodować progres siłowo-kondycyjno-sylwetkowy, będą działać w drugą stronę, narażając nas tym samym na kontuzje. 

Okay, na aktywność fizyczną nie możemy jednak patrzeć tylko jak na czynnik prooksydacyjny. W artykule, który ukazał się w „Journal of Sport and Health Science”, David C. Nieman oraz Laurel M. Wentz wykazują, że aktywność fizyczna jest jednym z niezbędnych czynników wpływających pozytywnie na pracę układu odpornościowego. Z badań tych m.in. wynika, że jednostki szczupłe o większym poziomie muskulatury charakteryzują się sprawniejszym funkcjonowaniem układu odpornościowego, mniejszą podatnością na działanie patogenów oraz szybszą reakcją ze strony naszych naturalnych komórek przeciwzapalnych. Jednak bardzo istotne jest to, że aktywność fizyczna jest adiuwantem układu odpornościowego: wpływa pozytywnie na jego aktywność obronną i zdrowie metaboliczne. Wynika to z faktu, iż podczas umiarkowanych i intensywnych ćwiczeń aerobowych trwających krócej niż 60 min aktywność antypatogenna (zwalczająca patogeny szkodliwe dla naszego zdrowia) makrofagów tkankowych zachodzi równolegle ze zwiększoną recyrkulacją immunoglobulin (oznacza to, że dochodzi do sprawniejszej wymiany czynników działających przeciwzapalnie w naszym organizmie), cytokin przeciwzapalnych, neutrofili, komórek NK, cytotoksycznych komórek T i niedojrzałych B komórek, z których wszystkie odgrywają kluczową rolę w aktywności obronnej układu odpornościowego i w utrzymaniu zdrowia metabolicznego.