Eozynofilowe zapalenie przełyku – od diagnozy po dietoterapię

Eozynofilowe zapalenie przełyku (EoE) to przewlekła choroba przełyku o podłożu immunologicznym, która obecnie stanowi najczęstszą przyczynę przewlekłego zapalenia przełyku, zaraz po chorobie refluksowej przełyku (gastroesophageal reflux disease – GERD). Z klinicznego punktu widzenia EoE charakteryzują objawy dysfunkcji przełyku, natomiast w badaniu histopatologicznym stwierdzany jest naciek zapalny ściany przełyku z dominacją eozynofilii. Częstość występowania EoE wzrasta i obecnie waha się od 1 do 20 nowych przypadków na 100 000 mieszkańców rocznie (wartość średnia – 7). Choroba ta może wystąpić w każdym wieku, ze wzrostem częstości występowania u dzieci wraz z wiekiem oraz szczytem zachorowania u dorosłych w przedziale 30–50 lat. 
Płeć męska jest silnym czynnikiem ryzyka EoE zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
U pacjentów z EoE znacznie częściej w porównaniu z populacją ogólną występują choroby takie jak nieżyt nosa, astma i egzema. Jednak nie udowodniono, by atopia była czynnikiem predysponującym do EoE. Alergie pokarmowe, w których pośredniczą immunoglobuliny E (IgE), są powszechne u pacjentów z EoE.

Objawy choroby

Objawy u starszych dzieci i dorosłych:

• dysfagia,
• epizody uwięźnięcia kęsów pokarmu,
• ból w klatce piersiowej (zamostkowy).

U młodszych dzieci i niemowląt najczęściej zgłaszanymi objawami są:

• objawy przypominające refluks, 
• wymioty, 
• ból brzucha, 
• odmowa jedzenia,
• zaburzenia rozwoju (zahamowanie przyrostu masy ciała i wzrostu).

Kryteria rozpoznania

W celu rozpoznania EoE powinny być spełnione wszystkie wymienione poniżej kryteria:

1. występowanie objawów zaburzenia czynności przełyku,
2. stwierdzenie w bioptatach przełyku ≥ 15 eozynofilów wpw przy dużym powiększeniu (~60 eozynofilów/mm2) – należy pobrać co najmniej 6 biopsji z różnych lokalizacji, 
3. wykluczenie innych przyczyn objawów i/lub eozynofilii przełykowej.

W celu monitorowania choroby konieczne jest badanie endoskopowe, ponieważ objawy nie korelują dokładnie z aktywnością choroby w badaniu histologicznym.

Leczenie

Wszystkie wymienione terapie lecznicze mogą być stosowane jako terapie pierwszego wyboru. Ich skuteczność jest na podobnym poziomie. Wybór terapii powinien być indywidualnie omówiony z pacjentem i może być z czasem potencjalnie wymienny. Skuteczność leczenia należy ocenić w kontrolnej endoskopii po 6–12 tygodniach leczenia. 

1. Terapia inhibitorami pompy protonowej (IPP) wywołuje remisję kliniczną i histologiczną u części dzieci i dorosłych z EoE. U pacjentów odpowiadających na leczenie IPP długotrwała terapia jest skuteczna w utrzymaniu remisji.
2. Glikokortykosteroidy (GKS) o działaniu miejscowym są skuteczne w indukcji remisji histologicznej zarówno u dzieci, jak i u dorosłych pacjentów z EoE. U pacjentów reagujących na GKS o działaniu miejscowym długotrwała terapia jest...