Znaczenie snu w ludzkim życiu

Dlaczego tak istotne jest, aby dbać o sen? Najprościej można by powiedzieć, że sen jest konieczny dla zachowania pełni zdrowia i poprawnego funkcjonowania organizmu. Sen odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi zdrowia psychicznego i fizycznego. Choć wciąż nie do końca rozumiemy wszystkie niuanse związane z tym procesem, jego znaczenie jest niezaprzeczalne. Nie bez przyczyny nasze organizmy przeznaczają [1] (lub przynajmniej powinny) jedną trzecią życia na sen. Gdybyśmy jednak chcieli podsumować najważniejsze, już odkryte, procesy zachodzące podczas snu to byłyby to:

• Eliminacja toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii z ciała i mózgu. Choć ten proces odbywa się również w ciągu dnia, podczas snu nasze ciało efektywniej pozbywa się „śmieci”, które gromadzą się w naszym organizmie.
• Regeneracja i naprawa różnego rodzaju komórek (nerwowych, mięśniowych, synteza białek, wzrost tkanek), także dzięki uwalnianiu hormonów, takich jak hormon wzrostu.
• Wzmacnianie procesu zapamiętywania poprzez wielokrotne odtwarzanie wspomnień i zdarzeń z danego dnia. Ten proces ma miejsce głównie podczas fazy REM, gdy następuje formowanie nowych połączeń neuronalnych, a nasz mózg przenosi „zapisy” z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej.
   

Fazy snu

• Faza REM (ang. rapid eye movement) – faza szybkich ruchów gałek ocznych, inaczej nazywana snem paradoksalnym. W tej fazie występują marzenia senne, aktywność mózgu jest największa, serce pracuje intensywnie, a większość mięśni jest sparaliżowana, aby uniknąć fizycznych reakcji na sny. Sen REM jest kluczowy dla usprawniania funkcji poznawczych, takich jak pamięć, nauka i kreatywność. Choć w pierwszym cyklu ta faza może trwać zaledwie kilka minut, to w kolejnych wydłuża się nawet do godziny.
• Faza NREM (brak ruchów gałek ocznych) – zwana także snem wolnofalowym − to czas regeneracji różnych układów w organizmie. Spada ciśnienie krwi, zwalnia praca jelit (tę fazę snu może zakłócić spożycie w nocy posiłku), obniża się o ok. 1 stopień Celsjusza temperatura ciała, a oddech się stabilizuje. Fazę NREM można podzielić na trzy etapy: N1, N2 i N3:
  • N1 – to etap przechodzenia ze stanu czuwania w sen płytki, trwający 1−5 min. Ciało nie jest jeszcze w pełni zrelaksowane, myśli stają się chaotyczne, bodźce docierają z opóźnieniem, a świadomość rozpływa się ja...