Suplementacja w sporcie – przegląd skutecznych i bezpiecznych substancji w 2025 roku

Dietetyka sportowa

Artykuł stanowi przegląd suplementów diety o udowodnionej skuteczności i bezpieczeństwie stosowania w sporcie, oparty na najnowszych wytycznych Australijskiego Instytutu Sportu (AIS) oraz innych źródłach naukowych. Wskazuje, że mimo licznych preparatów dostępnych na rynku, jedynie nieliczne substancje wykazują realny wpływ ergogeniczny. AIS klasyfikuje sześć suplementów jako skuteczne: beta-alaninę, kreatynę, kofeinę, wodorowęglan sodu, sok z buraków i glicerol. Każdy z nich omówiono pod kątem mechanizmu działania, zastosowania, efektywności oraz ewentualnych skutków ubocznych. Artykuł podkreśla również znaczenie aktualizacji klasyfikacji suplementów oraz konieczność uwzględniania regulacji antydopingowych.

Współczesny sport, zarówno amatorski, jak i zawodowy, coraz częściej korzysta z dobrodziejstw nauki w celu poprawy wydolności, regeneracji oraz ogólnej sprawności fizycznej. Jednym z kluczowych obszarów, który budzi ogromne zainteresowanie, jest suplementacja, czyli świadome uzupełnianie diety o substancje wspomagające organizm w procesie treningowym. Jednak nie każda dostępna na rynku substancja przynosi realne korzyści, a bezpieczeństwo jej stosowania powinno być nadrzędnym kryterium wyboru. Z założenia suplementy diety opracowane dla celów sportowych mają wpłynąć na poprawę wydolności wysiłkowej osób je zażywających, czyli działać ergogenicznie, stąd siostrzana nazwa odżywek sportowych – środki ergogeniczne [1]. Niniejszy artykuł przedstawia przegląd suplementów, których skuteczność i bezpieczeństwo zostały potwierdzone przez niezależne badania naukowe.

Aby uznać suplement diety za skuteczny i bezpieczny, powinien on zostać wnikliwie przebadany na odpowiednio licznej grupie ochotników z podwójną ślepą próbą i grupą placebo. Ponadto suplement nie powinien wykazywać dokuczliwych efektów ubocznych przy zalecanych dawkach. Jego przyjmowanie nie powinno być uciążliwe (nieprzyjemny smak lub zapach), struktura cząsteczkowa powinna gwarantować stabilność chemiczną substancji, a co najważniejsze – wykazywać się wysoką biodostępnością. Przy ogromie specyfików dostępnych w obrocie legalnym i nielegalnym należy pamiętać, że w sporcie wyczynowym zawodniczki i zawodnicy, jak i ich trenerzy i dietetycy, zawsze muszą być świadomi bieżącej listy związków zabronionych i przestrzegać ewentualnego dawkowania substancji ergogenicznych zgodnie z przepisami WADA (Światowa Agencja Antydopingowa).

POLECAMY

Pomimo licznych badań naukowych nad wpływem suplementów na różne aspekty wielu dyscyplin sportu o różnym stopniu zaangażowania procesów metabolicznych, nie zmieniła się w ostatnich latach lista substancji, które mają udowodniony wpływ na poprawę wydolności sportowej. Według Australijskiego Instytutu Sportu (AIS), jednego z najbardziej prestiżowego organu zajmującego się uznawaniem (lub nie) suplementów mających rzeczywisty wpływ na wydolność sportową, a w konsekwencji uzyskiwanie lepszych wyników sportowych, lista obejmuje tylko sześć substancji ergogenicznych. Są nimi: kreatyna, kofeina, wodorowęglan sodu, sok z czerwonych buraków, beta-alanina i glicerol [2]. List...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej,
  • Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma,
  • Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online,
  • Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK...
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    dr; Zakład Biochemii, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Z wykształcenia analityk medyczny. Zainteresowania badawcze koncentruje na problematyce biochemii wysiłku fizycznego, a szczególnie usprawnianiu diagnostyki laboratoryjnej zawodników w celu poprawy wydolności i osiągania optymalnych wyników sportowych.

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI