Zespół metaboliczny – perspektywa przewlekłego stresu i zaburzeń rytmu okołodobowego

Co to jest zespół metaboliczny i jak często występuje?

Zespół metaboliczny (ZM) jest grupą wzajemnie powiązanych ze sobą czynników, które sumarycznie kilkukrotnie zwiększają ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz cukrzycy typu 2. Aktualnie istnieje kilka nieznacznie różniących się między sobą kryteriów ZM. Najpowszechniej stosowane kryterium zostało ustalone przez ekspertów z Narodowego Programu Edukacji Cholesterolowej Stanów Zjednoczonych (NCEP-ATP III, ang. National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III), według których, aby rozpoznać ZM, muszą występować przynajmniej trzy z pięciu czynników zamieszczone w tabeli 1.
Kryteria NCEP-ATP III zostały również uwzględnione w Wytycznych Polskiego Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia z 2015 roku z tą różnicą, że otyłość brzuszna jest klasyfikowana jako obwód talii ≥ 80 cm u kobiet i ≥ 94 cm u mężczyzn [2]. 

Chcesz dowiedzieć się więcej? Weź udział w Certyfikowanej Konferencji Warsztatowej Food Forum Ekspert "Dietoterapia zaburzeń hormonalnych i metabolicznych 2024"!

Zespół metaboliczny stanowi istotny problem zdrowotny na świecie i dotyczy ponad 24% populacji. W Polsce, według badań NATPOL PLUS, zespół ten występuje u około 20% dorosłych, czyli u blisko 5,8 mln Polaków. Najczęściej występującą składową ZM jest nadciśnienie tętnicze [3]. W zależności od przyjętego kryterium rozpoznania oraz specyfiki badanej populacji częstość występowania ZM może być różna. Takie rozbieżności są spowodowane m.in. brakiem precyzyjnej definicji ZM i jej nieustannej ewolucji. Powoduje to, że ZM jest obiektem trudnym do badań klinicznych, a niektórzy naukowcy wręcz zaprzeczają jego istnieniu, uważając, że nie spełnia on założeń medycyny opartej na faktach [4].