Wspieranie płodności u kobiet i mężczyzn

Niepłodność definiowana jest jako niemożność zajścia w ciążę pomimo regularnego współżycia bez stosowania antykoncepcji przez co najmniej 12 miesięcy [1]. Niepłodność dotyczy ok. 20% osób w wieku rozrodczym, z czego w Polsce ok. 1,5 mln par ma problem z poczęciem potomstwa [2]. Jakie czynniki wpływają na pojawienie się zaburzeń płodności i czy za pomocą diety można wspierać funkcje rozrodcze u kobiet i mężczyzn?

Etiopatogeneza zaburzeń płodności u kobiet i mężczyzn

Do przyczyn niepłodności kobiecej zalicza się zaburzenia owulacji związane najczęściej z takimi chorobami, jak: zespół policystycznych jajników, endometrioza, insulinooporność, hiperinsulinemia czy choroby tarczycy [1, 3, 4, 5]. U mężczyzn natomiast głównymi czynnikami są zaburzenia hormonalne (najczęściej związane z sekrecją testosteronu) oraz nieprawidłowe parametry nasienia [6]. W tab. 1 zostały przedstawione czynniki zwiększające ryzyko niepłodności u kobiet i mężczyzn.

Czy żywność ma znaczenie, czyli niedoceniona rola diety w zaburzeniach płodności

Odpowiednio zbilansowana dieta odgrywa niebagatelną rolę w regulacji gospodarki hormonalnej zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, zwłaszcza w kontekście zachowania prawidłowego poziomu insuliny we krwi. Dlatego też istotnym elementem diety będzie odpowiednia ilość i jakość węglowodanów [11]. 
W badaniach naukowych wskazuje się na zasadność obniżenia ich podaży poniżej 50% zapotrzebowania energetycznego (nawet do 43%), w zależności od masy ciała czy poziomu aktywności fizycznej [12]. Warto uwzględnić w jadłospisie węglowodany złożone, takie jak pieczywo i makarony razowe, pełnoziarniste, ryż brązowy, płatki owsiane górskie, niskoprzetworzone kasze (np. gryczana, jaglana, pęczak). Dzięki wysokiej zawartości błonnika w tych produktach wchłanianie glukozy do krwi ulega spowolnieniu, przez co nie dochodzi do wytwarzania nadmiernej ilości insuliny. Zaleca się także ograniczenie spożycia sacharozy (jej źródłem są słodycze, ale i wszelkiego rodzaju gotowe dania oraz przyprawy, do których dodawany jest cukier), gdyż jej nadmiar sprzyja pogłębianiu stanu zapalnego w organizmie. Należy również zmniejszyć spożycie napojów słodzonych oraz soków owocowych, stanowiących skoncentrowane źródło łatwo przyswajalnych w...