Rola interwencji żywieniowej w przebiegu celiakii

Nadwrażliwość na gluten związana z celiakią (ang. celiac disease – CD) jest powszechnie znanym problemem, związanym z genetycznie uwarunkowaną reakcją zapalną na ten składnik diety. Zauważa się również grupę pacjentów zgłaszających złagodzenie objawów (ze strony przewodu pokarmowego, neuropsychiatrycznych) po wprowadzeniu diety bezglutenowej, którzy nie spełniają kryteriów diagnostycznych dla rozpoznania choroby trzewnej (ang. non-celiac gluten sensivity – NCGS). Według klasyfikacji opartej na patogenezie zaburzeń związanych ze spożywaniem glutenu zostały one podzielone na trzy główne grupy: autoimmunologiczne (celiakia, ataksja związana z glutenem, opryszczkowe zapalenie skóry), alergiczne (alergia na zboża) oraz nadwrażliwość na gluten niezwiązana z celiakią (NCGS) – o nieustalonej jednoznacznie przyczynie, prawdopodobnie z udziałem mechanizmów nieswoistej odpowiedzi immunologicznej [1]. 

W opisie zaprezentowano przypadek 26-letniej pacjentki ze zdiagnozowaną chorobą trzewną oraz migrenowymi bólami głowy. Pacjentka zgłosiła się do Poradni Żywieniowo-Dietetycznej DietoStrefa w Bydgoszczy z powodu: sukcesywnego przybierania na wadze, objawów wskazujących na anemię oraz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego pomimo wdrożonej przez nią diety bezglutenowej. Na podstawie zebranego wywiadu medycznego poszerzono diagnostykę laboratoryjną, wprowadzono dietę eliminacyjną oraz włączono niezbędną suplementację, opierając się na wynikach badań pacjentki. 

Opis przypadku

Do Poradni Żywieniowo-Dietetycznej Dieto-Strefa zgłosiła się 26-letnia kobieta z chorobą trzewną oraz migrenowymi bólami głowy. W wywiadzie medycznym ustalono, że od dwóch lat pacjentka ma zdiagnozowaną celiakię, potwierdzoną badaniem histopatologicznym (biopsja jelita cienkiego) oraz genetycznym (haploptyp celiakalny HLA DQ2/DQ8). Od kilku lat zmaga się również z migrenowymi bólami głowy (1–2 razy w tygodniu), leczonymi doraźnie preparatem Cinie (Sumatriptanum). Pacjentka sygnalizowała również odczuwalne zmęczenie oraz spadki energii w ciągu dnia (pomimo 7,5 godzin snu), bóle mięśniowe, a także szybką męczliwość podczas aktywności fizycznej (nauka tańca). Zgłaszała także dyskomfort ze strony przewodu pokarmowego w postaci: gazów, wzdęć (po produktach z mleka krowiego) oraz biegunki mimo wdrożonej diety pozbawionej glutenu. W okresie jesienno-zimowym pacjentka często chwyta infekcje górnych dróg oddechowych, a także skarży się na okresowo nasilające się zmiany trądzikowe. Wykazuje niską aktywność fizyczną, co jest związane z pracą biurową oraz uczuciem dokuczliwego zmęczenia w godzinach popołudniowych. 

Przeprowadzono badanie antropometryczne (pomiar obwodów) oraz analizę składu ciała, wskazującą na siedmiokilogramową nadwagę oraz niewystarczające nawodnienie organizmu [12]. Wspólnie z pacjentką wyznaczono cel dotyczący redukcji masy ciała, poprawy składu cia...