Postępowanie żywieniowe i aktywność fizyczna dziecka z nadwagą i otyłością

Problem nadwagi i otyłości wśród dzieci, jak podają liczne badania, jest coraz powszechniejszy. Wyniki przekrojowych badań porównawczych, przeprowadzonych w 2000 r. na dużej populacji dzieci w wieku od dwóch do 15 lat, wykazały nadwagę u 14,5% dzieci i otyłość u 4,3% dzieci. Badania z 2010 r. zamieszczone w tabeli 1 przedstawiają procent dzieci z nadwagą i otyłością, w różnych grupach wiekowych, dzięki czemu wiadomo, gdzie problem jest największy. Teoretycznie wiadomo coraz więcej na temat zdrowego żywienia, w szkołach wprowadzane są specjalne programy edukacyjne dla najmłodszych, dzieci dostają warzywa i owoce na drugie śniadanie, ze sklepików szkolnych znikają niezdrowe produkty spożywcze, świadomość rodziców rośnie, natomiast odsetek dzieci z nadmierną masą ciała wciąż się zwiększa. Czy robimy wszystko jak należy? Do gabinetu dietetyka trafiają najczęściej otyłe dzieci otyłych rodziców. Niestety dziewięć na dziesięć przypadków problemów z nadmierną masą ciała to nieprawidłowe nawyki żywieniowe w domu, ustępstwa rodziców, brak czasu na przygotowanie posiłków dla dzieci, nieskuteczne próby wprowadzenia dietoterapii, przekupywanie dzieci jedzeniem, jak również brak odpowiedniej ilości ruchu. Każdemu żywieniowcowi z kolei zależy na edukacji i zmianie nawyków żywieniowych całej rodziny, a nie tylko dziecka. Poważne przypadki otyłości z reguły trafiają pod opiekę zespołu terapeutycznego, który uwzględnia pracę lekarza, psychologa, dietetyka lub edukatora oraz rehabilitanta. 

Kryteria i sposób oceny prawidłowej masy ciała 

Do oceny stanu odżywienia u dzieci i młodzieży stosowane są tabele lub siatki centylowe uwzględniające wartość BMI, masę ciała, wzrost ciała, osobne dla chłopców i dziewcząt. 
 

Najczęściej wybieranym kryterium oceny w testach przesiewowych w kierunku nadwagi i otyłości są siatki centylowe oraz wskaźnik BMI (ang. Body Mass Index). Należy zwrócić uwagę na aktualizacje siatek centylowych – te, które były wydawane w latach 90., nie są aktualne. Wartości z tabeli 2 różnią się z wartościami przedstawionymi na rycinie 1. Zachęcam do korzystania z najnowszych badań. Należy pamiętać, że istnieją również inne metody oceny, które niekiedy są bardziej dokładne i wiarygodne. Wśród dzieci lepiej posługiwać się wskaźnikiem Cole’a lub Rohrera, które wydają się bardziej precyzyjnym narzędziem w ocenie dzieci. Ze względu na bardziej skomplikowane wzory rzadko zostają wykorzystywane w praktyce. Również w niektórych przypadkach posługuję się wskaźnikiem fałdów skórno-tłuszczowych, które mogą odzwierciedlać poziom tkanki tłuszczowej u dzieci i młodzieży. Niejednokrotnie w badaniach przesiewowy...