Postępowanie niefarmakologiczne w zespole wielotorbielowatych jajników

Zespół wielotorbielowatych jajników

Zespół wielotorbielowatych jajników (Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) to złożone zaburzenie endokrynologiczne dotykające kobiet w wieku reprodukcyjnym. W tej jednostce chorobowej objętość jajnika może ulec powiększeniu do ponad 10 ml i mogą pojawić się w nim torbiele (cysty) zaburzające obraz integralności tkanki w badaniu ultrasonograficznym. W 1935 r. PCOS zostało opisane po raz pierwszy przez Steina i Leventhala, którzy przebadali grupę otyłych kobiet z powiększonymi jajnikami. PCOS nazwano wówczas zespołem Steina-Leventhala. W miarę rozwoju wiedzy zarówno kryteria diagnostyczne, jak i opis choroby, uległy zmianie [1]. PCOS jest obecnie bardzo poważnym problemem epidemiologicznym, gdyż jest najczęstszą przyczyną zaburzeń płodności spowodowaną brakiem owulacji i najczęstszą endokrynopatią kobiet w wieku reprodukcyjnym. Według różnych badań dotyczy od 10% kobiet według kryteriów diagnostycznych NIH (National Institute of Health) do nawet 18–22% według kryteriów rotterdamskich. Co więcej, ponad 70% przypadków PCOS może pozostawać niezdiagnozowanych [2, 3]. Do podstawowych kryteriów diagnostycznych PCOS zalicza się nieprawidłowości w miesiączkowaniu, takie jak zaburzenia owulacji, polymenorrhea, oligomenorrhea, amenorrhea oraz objawy hiperandrogenizmu, czyli zbyt dużego stężenia androgenów [4]. 
U pacjentek z PCOS występują także charakterystyczne cechy wyglądu fizycznego. Często występuje nadmierna aktywność gruczołów łojowych, co z kolei prowadzi do wystąpienia objawów trądziku [5]. Wraz z zespołem wielotorbielowatych jajników występują także choroby towarzyszące [6]. Należy również wspomnieć, że wyróżnia się odmienne fenotypy PCOS utworzone przez odmienne kryteria diagnostyczne.
W badaniach biochemicznych charakterystyczny dla PCOS jest wysoki poziom wolnego testosteronu i FAI (free androgen index), obniżony poziom globuliny wiążącej hormony płciowe (sex hormone...