Mikrobiota dziecka, czyli probiotyki od pierwszych dni życia

Mikroflora jelitowa stanowi integralny element rozwijającego się organizmu niemowlęcia. Bakterie jelitowe wpływają na funkcjonowanie szeregu narządów i organów oraz prawidłowość przebiegu procesów metabolicznych i immunologicznych (odpornościowych). Mikroorganizmy bytujące w przewodzie pokarmowym poprawiają i ułatwiają m.in. procesy trawienne, perystaltykę jelit, regenerują nabłonek jelitowy, hamują wzrost mikroorganizmów patogennych, a także wytwarzają szereg prozdrowotnych związków (metabolitów). Jedną z najważniejszych właściwości mikroorganizmów kolonizujących przewód pokarmowy, z perspektywy rozwoju noworodka i niemowlęcia, jest dominujący wpływ na prawidłową aktywację i dojrzewanie zlokalizowanego w przewodzie pokarmowym układu odpornościowego GALT (gut-associated lymphoid tissue).

Prozdrowotne bakterie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium stanowią przeważającą część mikroflory jelitowej zdrowego dziecka, którego układ immunologiczny, pomimo wykształcenia niezbędnych struktur limfatycznych, nie jest jeszcze w pełni dojrzały. W osiągnięciu całkowitej jego aktywności funkcjonalnej biorą udział m.in. wspomniane powyżej bakterie jelitowe, które zasiedlając przewód pokarmowy noworodka w momencie porodu, odgrywają główną rolę w prawidłowym ukierunkowaniu jego odporności. Czym jest prawidłowa praca układu odpornościowego? Mówiąc najprościej – właściwie działający układ immunologiczny sprawnie eliminuje te czynniki, które rzeczywiście stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia. Pierwszy, główny kontakt jałowego przewodu pokarmowego noworodka z bakteriami ma miejsce w momencie porodu, choć pojawiają się doniesienia o możliwej stymulacji bakteryjnej dziecka już w trakcie życia płodowego. Kilka godzin po narodzinach jelita dziecka zasiedlają pierwsze szczepy bakterii, które towarzyszyć mu będą przez całe życie, tworząc wspomnianą mikroflorę autochtoniczną, czyli pionierską. Dalsza kolonizacja jest szczególnie intensywna w okresie pierwszych dwóch, trzech lat życia, kiedy wraz z wprowadzaniem pokarmów stałych i zmianą diety mikroflora jelitowa dziecka zaczyna przypominać swym składem jakościowym i ilościowym ekosystem jelitowy człowieka dorosłego, choć pełną dojrzałość ekosystem ten osiąga ok. siódmego roku życia. Należy jednak pamiętać, iż w dalszym ciągu mikrobiom ten jest niezwykle wrażliwy na działanie...