Dietoterapia w atopowym zapaleniu skóry i w problemach z przesuszoną skórą

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba skóry o charakterze nawrotowym. Najczęściej chorują dzieci, u których częstość występowania AZS w populacji światowej dochodzi do 20%, ale choroba może wystąpić w każdym wieku i dotyczy 2–5% ludzi dorosłych na świecie [1, 2]. 
Stopień nasilenia AZS mierzony jest w skali SCORAD, która określa rozległość zmian skórnych i ich natężenie oraz subiektywne objawy opisane przez pacjenta [3]. Atopowe zapalenie skóry często współwystępuje z alergiami pokarmowymi i środowiskowymi oraz astmą oskrzelową [4]. Elementami patogenezy AZS są nieprawidłowe wzmożone reakcje immunologiczne z udziałem limfocytów Th2 (ang. T helper 2) wraz z niższą odpowiedzią immunologiczną z udziałem limfocytów Th1 (ang. T helper 1), co może stymulować rozwój alergii. W patogenezie atopowego zapalenia skóry ważne są też zaburzenia funkcjonowania bariery skórnej, a także inne czynniki immunologiczne oraz genetyczne [5–7]. Zaburzenia bariery skórnej u pacjentów chorujących na AZS mają podłoże w obniżonym poziomie filagryny, ceramidów, a także wody w warstwie rogowej naskórka [6, 7]. Co więcej, w warstwie ziarnistej naskórka pacjentów występują zaburzenia połączeń międzykomórkowych [8]. Te nieprawidłowości bariery skórnej umożliwiają przenikanie alergenów, takich jak na przykład roztocza kurzu domowego, a także patogenów [6, 7]. Stymuluje to wydzielanie interleukin i innych cytokin prozapalnych, co z kolei powoduje różnicowanie zwiększonej ilości limfocytów Th2 i napływ limfocytów T (Th1, Th2, Th17), które infiltrują zmiany skórne i powodują dalszy wzrost poziomu stanu zapalnego w ich obrębie [9].
W patogenezie atopowego zapalenia skóry biorą udział zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, ponieważ obydwa rodzaje czynników mogą mieć wpływ na zmiany w funkcjonowaniu układu immunologicznego, a także na szczelność bariery skórnej. Do czynników środowiskowych, które mają wpływ na stan skóry pacjentów z AZS, należy również dieta [10–12]. Co więcej, u tej grupy pacjentów często występują podwyższone poziomy IgE w surowicy krwi i przeciwciała IgE przeciwko alergenom środowiskowym, jak również pokarmowym [6, 7]. To wskazuje, że dietoterapia atopowego zapalenia skóry może być wartościowym narzędziem wspierającym poprawę stanu skóry pacjentów. 

Olej konopny

Produktem, który może się okazać przydatny w dietoterapii pacjentów z atopowym zapaleniem skóry jest olej konopny. Randomizowane badanie z udziałem 20 dorosłych pacjentów chorujących na AZS wykazało, że codzienne spożywanie dwóch łyżek (20 ml) oleju konopnego przez 20 tygodni wiązało się ze zmniejs...