Białka HSP – dlaczego ich potrzebujemy?

Aby poradzić sobie ze stresem i szeroko pojętym uszkodzeniem, komórki wykorzystują szereg mechanizmów ochronnych. Jednym z nich jest działanie białek, które pełnią wiele funkcji w zakresie utrzymywania ogólnopojętej równowagi (tzw. homeostazy) komórkowej. Wspomniane elementy obejmują grupę molekuł określanych jako białka opiekuńcze, chaperony lub po prostu białka szoku cieplnego (HSP). W ujęciu popularnonaukowym określane są także często mianem „molekularnych opiekunek”. Uznaje się, że ich obecność zapewnia organizmom jeden z najstarszych układów ochronnych przed ogólnie pojętym stresem i dysfunkcjami układu nerwowego powodowanymi przez proteinopatie. Może to poniekąd tłumaczyć fakt, że stulatkowie mają większą ekspresję tych białek, co prawdopodobnie znacząco przyczynia się do ich długowieczności.
Nazwa całej rodziny białek określanych jako HSP powstała w latach 60. ubiegłego wieku, kiedy Ritossa odkrył, że podwyższenie temperatury organizmu powoduje zwiększoną syntezę wspomnianych molekuł. Dzisiaj już wiemy, że wzrost ich ekspresji wywołany jest nie tylko zwiększeniem ciepła, ale wszystkimi czynnikami odbieranymi przez organizm jako stresowe, takimi jak: infekcje, toksyny, metale ciężkie, alkohol, głodzenie, hipoksja, promie...